Spectaculaire training met NH-90 zou wel eens een van laatsten kunnen zijn
“Shoots airplane Schaffen” was de korte commentaar die Hugo Bruyneel postte bij een reeks knappe foto’s op zijn Facebookprofiel. De foto’s tonen een training van de NH-90 en het regiment paracommando waarbij vooral het in- en uitstappen van het toestel wordt ingeoefend. Dat levert uiteraard spectaculaire beelden op.
Hugo plaatste de foto’s ook op de populaire facebookgroep “Diest, uw stad” en uit de reacties die daar gepost werden blijkt dat de regio bijzonder enthousiast is over het spektakel dat we af en toe kunnen meemaken in Schaffen. De houdbaarheid van dit op het eerste zicht machtige toestel is echter zeer beperkt.
Je kan verder lezen na de foto’s
De inzet van de de NH-90 was al van bij aanvang bijzonder omstreden. Het toestel is namelijk een erg duur probleemkindje binnen defensie. Ook in de andere Europese landen die deze helikopter aankochten, zijn hele grote twijfels.
Defensie heeft acht toestellen van dit type gekocht. De kostprijs bedroeg net geen 300 miljoen euro.
Vier ervan, de zogenaamde TTH-versie, kan je in principe te zien krijgen in Schaffen. Die toestellen zijn in de eerste plaats bedoeld voor allerlei transportopdrachten. De andere vier toestellen, de NFH-versie, zijn bedoeld voor search&rescue opdrachten als opvolgers van de legendarische Sea Kings. Zij moeten ook de marine ondersteunen, zeker nu, dit jaar nog, de laatste Alouette III toestellen uit dienst gaan. Die vliegende glazen bolletjes zijn vijftig jaar oud en mogen definitief aan de kant.
Rekenhof schetst ontluisterend beeld van NH-90
Midden 2020 zou de COMPOSAIR generaal-majoor Vansina beslist hebben om de vier TTH-modellen van de NH-90 binnen relatief korte termijn definitief aan de grond te houden. De vier NFH-toestellen zouden wel volledig operationeel blijven. Die beslissing van de CHOD is deels gebaseerd op een ronduit ontluisterend rapport van het Rekenhof.
Dat Rekenhof, zeg maar de financiële waakhond van de Belgische overheid, heeft een zeer grondige analyse gemaakt van de situatie van de NH-90 helikopters op vraag van het federale parlement.
De toestellen werden met grote vertraging geleverd maar toen dat uiteindelijk gebeurde bleken ze ook niet volledig afgewerkt. Ze moesten opnieuw naar de fabriek voor een zogenaamde retrofit die 18 tot 21 maanden duurde. Die onbeschikbaarheid blijft ook nu nog steeds een belangrijk aandachtspunt. Gemiddeld is 1 van de 4 toestellen uit dienst wegens een technisch onderhoud. Dat moet na elke 600 uur gebeuren en het onderhoud duurt 6 maanden.
Bovendien is er een beperkte beschikbaarheid van reserveonderdelen waardoor vrij eenvoudige defecten weken inactiviteit met zich meebrengen. Defensie zet de toestellen ook in bij verschillende buitenlandse missies, onder meer in Mali. Daardoor is de NH-90 niet beschikbaar voor opleiding en training en zijn er dus te weinig beschikbare crews om het toestel effectief operationeel te houden.
23.000 euro per vlieguur
Het gespecialiseerd medium helispot.be berekende dat één vlieguur met een NH-90 ongeveer 23.000 euro kost. Het is daarmee ongeveer 15.000 euro duurder dan een F-16. De training die vorige week in Schaffen plaats vond, had dus een stevig prijskaartje. Ter vergelijking, bij de Sea Kings kostte een vlieguur ongeveer 5000 euro per uur.
Omwille van al die problemen wil defensie eigenlijk zo snel mogelijk af van de vrij recente toestellen. In 2018 leek er een deal te zijn met Luxemburg om drie NH-90 heli’s over te kopen. De Luxemburgers hebben zich echter ondertussen bedacht. Er duiken wel nieuwe plannen op om de 4 NH-90 TTH helikopters in 2024 te verkopen en ze te vervangen door de veel goedkopere Airbus H145M. Ook de Agusta (Leonardo) A109 zou vervangen worden. In elk geval mogen de NH-90 TTH helikopters nog slechts 600 uren vliegen in plaats van de geplande 1.000 uren. Dat is echter onvoldoende om de operaties van onder meer het Special Operations regiment te ondersteunen.
Defensie heeft wel vergevorderde plannen met de vier NH-90 NFC-toestellen. Die zouden verkassen van Koksijde naar Oostende. De ondersteunende diensten (brandweer, ATC, meteo, …) worden dan uitbesteed aan de luchthaven van Oostende. Het huidig personeelsbestand kan daardoor beperkt worden van 331 naar 123 militairen.
