Hola Hageland

Nadat gisteren de federale regering al uitblonk in wolligheid en een gebrek aan daadkracht, faalt nu ook provinciegouverneur Lodewijk De Witte in een juiste en krachtige communicatie over COVID-19. Ook Wouter Beke schakelt een versnelling hoger en sluit vanaf morgen alle woonzorgcentra. Enkel personeelsleden, stagiairs, vrijwilligers en mantelzorgers mogen nog binnen. Gisteren vond Beke dat als bevoegd minister nog niet nodig.

Gouverneur De Witte verbiedt alle evenementen met +1000 deelnemers

Vanmorgen stuurde Lodewijk De Witte een persmededeling rond waarin hij de maatregel van de federale regering om indoorevenementen met meer dan 1000 deelnemers af te raden, overnam. Vanavond schaalt hij dat op en verbiedt hij die evenementen. Dat wordt ondertussen bevestigd door een persbericht van burgemeester van Aarschot Gwendolyn Rutten. Zij voegt er meteen aan toe dat er in Aarschot geen dergelijke evenementen zijn.

Gwendolyn Rutten verduidelijkt maatregelen

Burgemeester Rutten verduidelijkt nog een reeks andere maatregelen die ze neemt in haar stad. We publiceren de officiële tekst van Rutten integraal.

In lijn met de federale richtlijnen over het coronavirus treft de stad Aarschot de nodige maatregelen om de verspreiding van het virus tegen te gaan.

Verbod op indoor evenementen met meer dan 1.000 deelnemers Zoals bepaald door provinciegouverneur Lodewijk De Witte, zijn alle indoor evenementen met meer dan 1.000 deelnemers in de provincie Vlaams-Brabant tot nader order verboden. Er zijn in de stad Aarschot geen evenementen van die omvang gepland.

Nieuwe richtlijnen voor scholen Ook heeft het stadsbestuur de Aarschotse scholen verzocht om de nieuwe richtlijnen van het Agentschap voor Onderwijsdiensten over het coronavirus op te volgen en te delen met hun leerkrachten, leerlingen en (groot)ouders.

Burgemeester Gwendolyn Rutten: “We vragen, in lijn met de algemene aanbeveling van de Vlaamse overheid, om alle activiteiten die niet les-gerelateerd zijn te verplaatsen of te annuleren. Daarnaast raden we aan om grootouders die tot de risicogroep behoren, niet in te schakelen om kinderen op te vangen of van en naar school te brengen. Leerlingen en personeel met een zwakker immuunsysteem verzoeken we om thuisblijven te overwegen en met hun huisarts contact op te nemen. Ten slotte verzoeken we de scholen om de ouders te informeren over de getroffen maatregelen.”

Sluiting lokaal dienstencentrum Orleanshof vanaf 12 maart Vanaf donderdag 12 maart sluit lokaal dienstencentrum Orleanshof aan de Leuvensestraat in Aarschot zijn deuren en staakt het alle activiteiten tot en met maandag 13 april. Dit houdt ook in dat je je niet meer kan inschrijven voor maaltijden in het buurtrestaurant van het lokaal dienstenscentrum. Alleen bewoners en familieleden met een badge hebben nog toegang tot het gebouw. Maatregelen Agentschap Zorg en Gezondheid van kracht in woonzorgcentra Woonzorgcentrum Sint-Rochus volgt de specifieke coronarichtlijnen van het Agentschap Zorg en Gezondheid nauwgezet op. Eén van de recente maatregelen is dat bezoekers niet langer toegang krijgen tot de woonzorgcentra. Ook gelden er strenge hygiënerichtlijnen.

Burgemeester Gwendolyn Rutten verraste vorige zaterdag tijdens de nieuwjaarsreceptie van haar partij in Wolfsdonk. Uiteraard moest ze het in haar speech even hebben over de betaling van 1,65 miljoen euro aan trage wegen-activist Marc Van Damme. “We hebben met die dading een goede zaak gedaan”, zei Rutten. “Het bedrag dat we zouden moeten betalen aan Marc Van Damme had kunnen oplopen tot 4 miljoen euro.”

Dat was toch even slikken. We hebben over die uitspraak meer duidelijkheid gevraagd aan de burgemeester en voorzitter van Open VLD maar tot op heden zonder reactie. Die duidelijkheid kregen we wel van Marc Van Damme zelf.

Eerder drie miljoen

“Ik denk eerlijk gezegd ook dat als we  alles voor de beslagrechters hadden uitgevochten, het bedrag veel hoger zou uitvallen. ”, zegt Van Damme.  “Ik heb mezelf in dit opzicht dus benadeeld. Er lijkt mij geen twijfel over te zijn dat Aarschot er financieel voordeel mee doet deze dading te aanvaarden.  Het alternatief zou veel duurder geweest zijn.  Vier miljoen is evenwel  een overdreven inschatting. Dit is het bedrag indien de vier vonnissen tot nu toe voor 100% niet nageleefd zouden zijn – zo erg is het nu ook weer niet!”

Over welk vonnissen gaat het dan precies

De dading met de stad Aarschot gaat over vier vonnissen waarbij geoordeeld wordt over in totaal 88 wegen.

• Vonnis dd 10.09.2014 (over 52 wegen). De uitvoeringstermijn is verlopen sedert 11.09.2015. De dwangsom bedraagt 50€ per dag per weg.
• Vonnis dd 08.03.2017 (pad 33). De uitvoeringstermijn is verlopen sedert  08.03.2018. De dwangsom bedraagt 250€ per dag.
• Vonnis dd 08.03.2017 (34-tal wegen in Langdorp). De uitvoeringstermijn is verlopen sedert  08.03.2019 en bedraagt 100€ per dag per weg.
• Vonnis 10.07.2017 (Weg 81). De uitvoeringstermijn is verlopen sedert  10.07.2018 en bedraagt 250€ per dag.

In die vonnissen heeft de rechtbank zich dus bindend uitgesproken maar dat betekent nog niet dat de dwangsommen ook effectief kunnen opgeëist worden. Om dat te laten gebeuren moet de zaak opnieuw beoordeeld worden door de beslagrechter. De eiser moet bewijzen dat de opgelegde maatregelen effectief niet zijn uitgevoerd en in welke mate dat (niet) is gebeurd.

Ondertussen kan de verweerder uiteraard in beroep gaan, wat de stad Aarschot ook effectief gedaan heeft, maar dat verhindert de opeising van de dwangsommen niet. Dat is een gevolg van de zogenaamde Potpourri-maatregelen uit 2015. Die stellen dat alle eindvonnissen uitvoerbaar zijn niettegenstaande hoger beroep. Alle dwangsommen kunnen dus in principe worden ingevorderd, zelfs al gaat de tegenpartij in hoger beroep.

Beslagrechter oordeelt over twee vonnisen

In casu heeft de beslagrechter zich over twee van de vier vonnissen die in de dading zijn opgenomen,  uitgesproken. Het vonnis dd 10.09.2014 en vonnis dd. 08.03.2017.

In het eerste vonnis kreeg de stad Aarschot de kans om het herstel van de wegen te organiseren gedurende een jaar na de uitspraak. De beslagrechter oordeelt uiteindelijk dat in de twee jaar na die uitvoeringsperiode, van 11.09.2015 tot 10.09.2017 dus, het rechterlijk bevel in 70% van de gevallen niet werd nageleefd. Dat alleen al levert een bedrag aan dwangsommen op van 1,3 miljoen euro. Voor de periode nadien zou een apart proces gevoerd worden. Door de dading zal dat dus niet meer gebeuren.

In het tweede vonnis dd 08.03.2017 oordeelt de beslagrechter dat, over de eerste 6 maand na de uitvoeringstermijn, de dwangsom voor dit pad verschuldigd is. Concreet gaat het over 182 dagen  x 250€ = 45.500€.

De twee andere vonnissen zijn voorlopig niet aan de beslagrechter voorgelegd.

Er blijven verder ook nog twee vonnissen die niet in de dading zijn meegenomen omdat de uitvoeringstermijn ervan nog loopt.

• Het vonnis dd. 25.04.2018 over 23 wegen in Gelrode. De uitvoeringstermijn loopt af op 25.04.2021. De eventuele dwangsom bedraagt 25 euro per dag per weg.
• Het vonnis dd. 13.04.2019 over nogmaals twee wegen in Gelrode met uitvoeringsdatum 13.04.2022 en eventueel dezelfde dwangsom.

Wij schreven eerder dat de uitspraken in de zes zaken  strikt juridisch correct worden onderbouwd. Marc Van Damme wijst er in dat verband op dat het systeem van dwangsommen precies dient om ervoor te zorgen dat de door de rechtbank opgelegde maatregelen ook effectief worden uitgevoerd.

Hij wijst ook niet uitsluitend naar huidig burgemeester Rutten. “De schande is dat de leden van het college en bij uitbreiding alle gemeenteraadsleden op de hoogte zijn van de vonnissen en de naleving op het terrein perfect kunnen controleren”, zegt hij. “Ze hebben  wetens en willens nutteloze kosten veroorzaakt, eerst door advocaten te betalen om de wet niet te moeten toepassen, vervolgens om de definitieve vonnissen die hen daartoe verplichtten, niet na te leven. 

Verkeerd signaal

Wij blijven echter bij ons oordeel dat de zaak ethisch en democratisch een verkeerd signaal veroorzaakt. Een particulier gaat op systematische wijze op zoek naar trage wegen die de laatste eeuw verdwenen zijn of minstens niet meer toegankelijk zijn. Dat klaagt hij terecht aan en vaak krijgt hij daarvoor gelijk bij de rechter. Daar is in principe niks mis mee. De gemeenten hadden de mogelijkheid om de afschaffing of de verlegging van die wegen uit te voeren. Zeker in een tijd waarin trage wegen opnieuw gewaardeerd worden wint de samenleving bij de actie van Marc Van Damme. Die inspanningen mogen gewaardeerd worden maar het is zeer de vraag of dat activisme mag dienen om een enkele persoon een stevig fortuin toe te schuiven. Strikt juridisch maakt Marc Van Damme op een correcte manier gebruik van het systeem.  Het signaal dat maatschappelijk engagement kan leiden naar persoonlijke rijkdom is echter een zeer verkeerd signaal dat jammer genoeg niet alleen in deze zaak voorkomt.

Het stadsbestuur van Aarschot heeft op donderdag 22 januari een dading goedgekeurd met ambtenaar en trage wegen-activist Marc Van Damme en Rudolphe Deckers. De stad zal Van Damme en Deckers ongeveer 1,65 miljoen euro betalen. In ruil stopt hij, althans tijdelijk, de gerechtelijke procedures tegen de stad en de invordering van boetes bij de stad.

De dading bevriest de kosten van de procedures en boetes uit het verleden. Maar daarmee is de rekening niet helemaal rond. De stad moet een reeks trage wegen in versneld tempo onderhouden of regulariseren. Daarvoor werft Aarschot een extra personeelslid aan en gaat het bestuur intenser beroep doen op IGO. Ook daar hangt uiteraard een kostenplaatje aan.

Wet van 1841 ondertussen geactualiseerd

Marc Van Damme heeft een stevige reputatie op het vlak van gerechtelijke procedures over trage wegen tegen openbare besturen. Ieder weekend trekt hij zijn wandelschoenen aan om oude wandelwegen te verkennen die hij opspoort op oude stafkaarten. Veel van die wegen bestaan ondertussen niet meer en in een aantal gevallen zijn ze ook niet officieel afgeschaft. Marc Van Damme baseert zich in zulke gevallen op de Wet op Buurtwegen van 10 april 1841 om het herstel van die wegen te eisen. Jawel, een wet die bijna zo oud is als het land zelf, maar nooit werd aangepast aan de realiteit van vandaag. Ondertussen heeft de provincie Vlaams-Brabant wel een reglement op de buurtwegen gepubliceerd. Dat dateert van 2009. Vorig jaar werd ook het nieuwe decreet op de Buurtwegen van kracht. Dat decreet zal eisen zoals die van Van Damme bijna niet meer mogelijk maken.

Ook procedures tegen andere gemeenten

De milieuactivist woont in Nieuwrode, deelgemeente van Holsbeek. Hij spande in het verleden al procedures aan tegen zijn eigen gemeentebestuur maar ook in Lubbeek, Bertem, Huldenberg, Bierbeek en Kortenberg kregen ze te maken met de klachten van Marc Van Damme. Vaak wint hij die zaken maar in Glabbeek kreeg hij vorig jaar ongelijk van de vrederechter. Daar eiste hij de heropening van een oude wandelweg die dwars door een fruitbedrijf in Attenrode-Wever liep. De activist kreeg de steun van Samen Groen maar voor de rechter gingen ze samen de boot in. De eisers kregen een rekening van meer dan 4.600 euro gerechtskosten toegestuurd.

Procedure sleept aan van 2007

In Aarschot dateert de eerste betwisting al van 2007. Van Damme eiste ondertussen het herstel van  bijna 100 trage wegen, hoofdzakelijk in Langdorp en in Rillaar maar ook in Gelrode. In 2011 trok hij naar de rechtbank en in 2014 kreeg hij in bijna alle procedures gelijk. Het stadsbestuur ging in beroep maar de opgelegde dwangsommen zijn ondertussen wel opeisbaar en de boetes blijven oplopen bij niet betaling.

Twee jaar geleden provisioneerde het stadsbestuur een bedrag van 1,3 miljoen euro in de begroting. Dat stopt echter de oplopende boetes en intresten niet. Daarom is nu dus een dading van 1,65 miljoen euro gesloten waarmee die waterval aan oplopende kosten voor de periode 2015-2019 wordt gestopt.

Maar daarmee is de zaak niet geregeld. Aarschot moet het herstel of de regularisatie van een aantal trage wegen ook effectief  aanpakken. Marc Van Damme heeft aangegeven dat hij een pauze inlast tot midden 2020 om dat mogelijk te maken. Het stadsbestuur werft een extra personeelslid aan en gaat intenser samenwerken met IGO. Ondertussen loopt de beroepsprocedure bij het Hof van Beroep in Brussel.

Gwendolyn Rutten was bevoegde schepen

Er is ook een saillant politiek aspect aan de zaak. Huidig burgemeester Gwendolyn Rutten was in de periode van de gerechtelijke procedures schepen van Mobiliteit en Openbare Werken in Aarschot. De huidige burgemeester was dus bevoegd voor de materie. Ze heeft er, samen met het toenmalige bestuur, voor gekozen om de zaak voor de rechtbank uit te vechten. Er waren ook andere mogelijkheden. Een aantal trage wegen konden al eerder hersteld worden. Waar dat niet meer mogelijk was kan het bestuur kiezen voor een afschaffing of een alternatieve route. Die opties moeten dus nu versneld worden opgestart. Maar het kost wel minstens 1,65 miljoen euro extra.

Afschaffen van trage wegen kan overigens veel vlotter sinds 1 september 2019. Toen werd het nieuwe decreet op de Buurtwegen van kracht. Dat laat toe om oude wandelwegen waarvan de functie compleet achterhaald is, snel teniet te doen.

Overigens vallen niet alle disputen onder de dading. Onder meer in Gelrode staan nog een aantal dossiers open. Een daarvan is de zogenaamde Sentier 53, de waardevolle verbinding naar Scherpenheuvel, op de grens van Nieuwrode en Aarschot. Dat pad wordt de laatste jaren omgeploegd en daardoor ontstaat erosie. Het is echter ook een onderdeel van het herstel van de trage bedevaartwegen naar Scherpenheuvel. Op het kaartje zie je eerst de huidige toestand geprojecteerd op de oude kaart, daaronder zie je enkel de vroegere situatie.

Je kan onze ethische bezwaren lezen na het plannetje

foto’s http://www.tragewegen.be

Ethisch aspect

De dading van de trage wegen-activist bezorgen Marc Van Damme en zijn kompaan een bedrag van 1,65 miljoen euro in persoonlijke naam. Strikt juridisch zal dat allicht correct kunnen onderbouwd worden. Er is echter een dubieus ethisch aspect aan de zaak. Van Damme hanteert al jarenlang een goed uitgedachte systematiek om een zaak van publiek belang aan te klagen. Trage wegen worden meer en meer beschouwd als een belangrijke schakel voor een leefbare omgeving op mensenmaat. In een aantal gevallen is dat echter ook pure kafka. Een aantal trage wegen zijn al decennialang in onbruik of hebben een andere bestemming gekregen. In het geval van Aarschot leiden de eisen van een privé persoon ertoe dat 1,65 miljoen euro gemeenschapsgeld moet betaald worden aan de eiser, terwijl zijn aanklacht gaat over een zaak van publiek belang. Er kan toch maar moeilijk beweerd worden dat Marc Van Damme persoonlijk schade lijdt door het feit dat een paar honderd trage wegen niet onderhouden of reglementair correct werden verplaatst of geschrapt. Dat kan echter wel beweerd worden van de gemeenschap, zeker in het huidige maatschappelijke gedachtengoed. Het lijkt dan ook billijk dat dergelijke vergoedingen ook terug keren naar het publiek domein, bijvoorbeeld om de bewezen schade in casu te herstellen.