Stadsbestuur van Scherpenheuvel-Zichem past voor restauratie Sint-Eustachiuskerk
Het stadsbestuur van Scherpenheuvel-Zichem haakt af voor de restauratie van de Sint-Eustachiuskerk in Zichem. Die kerk staat momenteel, zowel binnen als buiten, volledig in de steigers. De werken die er momenteel plaats vinden zijn echter nog maar instandhoudingswerken. De eigenlijke restauratie gebeurt pas in een volgende fase. Die instandhoudingswerken waren oorspronkelijk begroot op 4,8 miljoen euro, waarvan 2,8 miljoen euro betaald door Vlaanderen en 2 miljoen door de stad. De instandhoudingswerken zijn momenteel ongeveer halfweg maar ondertussen is de prijs van materiaal en van de lonen explosief gestegen. Dat heeft een meerprijs van 800.000 euro als gevolg en die komt volledig ten laste van het stadsbestuur van Scherpenheuvel-Zichem. De financiële bijdrage van de Vlaamse overheid blijft ongewijzigd op 2,8 miljoen euro. De stad staat dus in voor de helft van de kosten voor instandhouding.
Laten we duidelijk zijn, veel keuze had het stadsbestuur niet voor die eerste fase. Sint-Eustachius is een als erfgoed beschermd monument. De kerkfabriek is bijgevolg, als beheerder, wettelijk verplicht om de kerk in stand te houden. De kerk tot een ruïne laten vervallen, een idee ingegeven door de vergevorderde staat van verwering van de ijzerzandsteen, was dus niet aan de orde. De kerkfabriek is bouwheer bij die instandhouding maar het stadsbestuur moet de wettelijk voorziene financiële bijdrage leveren en volgt de werken zowel op technisch, administratief als financieel vlak mee op.
Verder is er het aspect van de openbare veiligheid. De kerk staat langs een drukke toeristische gewestweg met veel voetgangers en fietsers en vlakbij de dorpsschool. Er zijn al meermaals vallende stenen naar beneden gekomen. De toren stond 15 jaar geleden al op instorten. Dit soort gevaarlijke toestanden en risico’s moeten volgens Manu Claes de komende jaren absoluut voorkomen worden.
Voor de volgende fase, de restauratie zelf, moet een nieuwe subsidieaanvraag bij Erfgoed Vlaanderen ingediend worden? Het voorziene budget bedraagt nu echter al 12 miljoen euro. De helft daarvan moet van het stadsbestuur komen. Voor een stad met 23.000 inwoners die in recente jaren een zware saneringsstrategie op financieel vlak heeft doorgevoerd, is zo’n extra uitgave bijna onhaalbaar.
Volgens burgemeester Manu Claes is het voor het stadsbestuur onrealistisch om een monument van dit kaliber volledig te restaureren. Dit overstijgt ver de financiële draagkracht van Scherpenheuvel-Zichem. De volgende stap tot restauratie is niet haalbaar want onbetaalbaar. Het lokale bestuur zal passen voor de restauratie indien er vanuit de Vlaamse regering geen bijkomende middelen worden vrijgemaakt.
Het schepencollege van Scherpenheuvel-Zichem stuurde een brief naar Vlaams Minister van Onroerend Erfgoed Matthias Diependaele. Ze vroegen hem of op korte termijn een bijkomende tussenkomst in de exceptionele prijsherzieningen kon overwogen worden. Het schepencollege vroeg de minister ook om een bijkomende tussenkomst vanuit Vlaanderen voor de vervolgstap namelijk de eigenlijke restauratie.
Minister Diependaele liet ondertussen weten zich ervan bewust te zijn dat onderhouds- en restauratiewerken vandaag impact ondervinden van prijsstijgingen en dat dit inspanningen vraagt van veel eigenaars die hun erfgoed in stand houden. De administratie zou echter geen weet hebben van grote wijzigingen of meerkosten. Hij voegt er nog aan toe dat indien er onvoorziene meerkosten zijn, hij hiervoor een bijkomende erfgoedpremie van maximaal 125.000 euro kan toekennen. Over het probleem van de financiering van de volgende fase, de eigenlijke restauratie, rept de Minister blijkbaar met geen woord.
Burgemeester Manu Claes laat weten dat het lokale bestuur van Scherpenheuvel-Zichem diep teleurgesteld is door het antwoord van de minister van erfgoed. Zij hadden meer begrip en concrete inspanningen verwacht.
Zoals de kaarten nu liggen, zonder bijkomende financiële inbreng van Vlaanderen, zal Scherpenheuvel-Zichem geen dossier indienen voor de eigenlijke restauratie.
Manu Claes | We gaan in geen geval ons eigen financieel debacle organiseren
De Eustachiuskerk was al langer in zeer slechte staat en de toestand van de kerk verslechterde zienderogen. Sinds de jaren ‘80 werden verschillende instandhoudingswerken en noodherstellingen uitgevoerd. In 2007 diende de kerktoren bij hoogdringendheid gestabiliseerd te worden om te vermijden dat hij zou instorten. In 2018 werd rond de kerktoren een metalen opvangconstructie aangebracht om te verhinderen dat vallende stenen naar beneden zouden komen.
De werken werden opgestart in maart 2022, een jaar geleden dus. Die werken omvatten stabiliteitswerken, demonteren en restaureren van de glasramen, consolideren van de binnenbepleistering en muurschilderingen, kleine herstellingen aan kerkmeubilair en kunstvoorwerpen. De glasramen worden voor restauratie naar een atelier overgebracht. Er wordt nog naar een geschikte ruimte gezocht om deze daarna tentoon te stellen.
Spijtig maar deze keer heeft de burgemeester gelijk. Eigenlijk zn monument moet de Vlaamse regering volledig op haar kosten rekenen… En niet de inwoners van Scherpenheuvel. .dus laat het gewoon bekommeren en vallen
Het stadsbestuur heeft in de vorige legislatuur miljoenen euro’s schulden gemaakt en zal nu eventjes klagen dat Vlaanderen niet over de boeg wil komen met extra centen?
Laat het kerkfabriek dit restaureren, ze zijn rijk genoeg. Waarom moeten de inwoners er voor op draaien. Meer dan 85 procent in niet gelovig, en gaan nooit naar de kerk.
De burgemeester spreekt in de media van een meer kost van 800.000 euro. Waarom hier een van probleem maken : Het lokaal bestuur kocht toch de gronden van de kerkfabriek van Scherpenheuvel voor een bedrag van 720.000 euro. Ze behoren toch ook tot de kerkengemeenschap. Indien ze solidair zijn met hun kerkengemeenschap is het probleem opgelost en storten ze die 720.000 euro terug aan de stad. Het stadsbestuur hoeft dan maar 80.000 euro bij te leggen!
In het vijfde leerjaar moesten we ooit een toneeltje opvoeren over Reinaert de Vos, hertaald door “meester Fonske”, en, voor diegene die hem nog herinneren een markante dorpsfiguur, plezant gedoe…onder het toezich(t)oog van de godsdienstinspecteur.
In het verleden werd er nogal veel gekakeld over “een kerkenvisie”. Welke kerken kunnen hun religieuze functie behouden, welke kerkgemeentes of parochies worden samengevoegd in één kerkgebouw, welke kerken krijgen een nieuwe bestemming en welke kerken moeten eventueel worden gesloopt?
De bedoeling hiervan was om gemeentebesturen samen met de parochiebesturen en andere betrokken partijen een kerkenvisie te ontwikkelen om ‘weloverwogen strategische keuzes te maken.’
Dat er hier en daar obstructie en voorkeuren bestonden bij de uitvoering kunnen we begrijpen maar met een duidelijke kerkenvisie in de hand komt een gemeente bij het sluiten van een kerk niet steeds voor een voldongen feit te staan, en weet het kerkbestuur welke ontwikkelingsmogelijkheden er voor de betreffende kerk zijn voorbehouden.
Herbestemming van kerken – voor sommige ‘gewijde en heilige plaatsen’ – zijn soms moeilijke keuzes en beslissingen voor een gemeentebestuur.
Met belastinggeld (afkomstig van de belastingbetaler) dient zorgvuldig te worden omgesprongen, mijn mening althans. De burgemeester lijkt dit in recente verklaringen te beseffen!
Inspraak en waarom geen referendum over dit thema bij haar inwoners?
Mijn persoonlijke voorkeur gaat om de kerken die buiten gebruik zijn een sociale functie – bibliotheek, school, gezondheidscentrum – en in mindere mate een culturele functie, zoals een museum in te richten.
Kerken die volledig in verval zijn en een billijke restauratiekost overschrijden en die ver boven de financiële mogelijkheid en draagkracht van een gemeente vallen dient (sterk) over nagedacht te worden.
Een zwembad afbreken dat een sociale dienst verschaft aan haar inwoners blijkt geen probleem te zijn bij huidig bestuur. Dit roept toch enigszins vragen op!
Hoeveel sociale woningen kunnen er niet gebouwd worden met het algemeen kostenplaatje van de instandhouding- en restauratiekost?
De meeste onder ons zullen niet meer kunnen deelnemen aan de receptie en openingsceremonie van de afrondingsrestauratie en inhuldiging van deze gerestaureerde kerk. (Als je wordt uitgenodigd althans – je mag er ondertussen wel voor betalen) De toekomst, onze jongeren zullen uiteindelijk de eindafrekening en schuldenlast wel dragen.
Om het ludiek te houden: het is beter te luisteren naar onze kip, het enige huisdier dat we hebben. Zij schijnt ons elke dag te komen zeggen, wanneer ze haar ei gaat leggen.😉
Jullie en ook de Vlaamse regering vergeten dat hier gaat niet over “een kerk” maar over EEN HISTORISCHE MONUMENT VAN VLAANDEREN EN DE LAGE LANDEN!
@ Robert
Een gebouw zonder functie is tot verval gedoemd en gebouwen vragen een permanent onderhoud.
Wie is de schuldige van het verval? Laat we het beleefd houden (…/…) en wijzen in de richting van natuurlijke oorzaken (regen, wind, storm, sneeuw), veroudering van de stenen, etc…
Voor de enen is een (vervallen) monument (kerk) niet meer dan een hoop oude stenen die dringend moet worden opgeruimd. Voor anderen moeten ze, ondanks hun vervallen toestand, met nauwgezetheid worden gekoesterd en geconserveerd. Wie heeft gelijk?
Alles uit het verleden bewaren gaat niet want dan zou de gemeente waarin we wonen een steriel museum worden, een feeërieke kijkdoos.
Prestigeprojecten van trendbewuste initiatiefnemers kunnen de bevolking – die zich geenszins betrokken voelt – alleen maar irriteren. Vergeet niet dat het om hun belastinggeld gaat! Uw belastinggeld. Niets belet u om het
project te sponseren. Ik heb geen kennis van het dossier in kwestie en moet enkel lezen wat er in de media verschijnt en onthoud ik mij daarom van commentaar maar vraag mij toch af of de gemeente in haar openbaar onderzoek vooraf duidelijk naar zijn inwoners heeft gecommuniceerd voor wat betreft het kostenplaatje.?
Vergeet niet dat na restauratie er nog de hedendaagse voorwaarden van comfort en veiligheid (vochtigheid, warmte-isolatie, lichtkwaliteit, draagkracht, brandveiligheid,…) noodzakelijk zijn. Werden deze onkosten in de raming opgenomen en/of worden ze later toegevoegd? Hier gaan we dan opnieuw …. Het gemeentebestuur dient alle consequenties voor ogen te houden – niet het minst de financiële – vooraleer “onomkeerbare” ingrepen gebeuren.
De vraag is: heeft de bevolking van Scherpenheuvel-Zichem nood aan dergelijke geldverslindende projecten en kan het de herstel- en restauratiekosten van een eeuwenoude kerk wel financieel niet aan?
Ik lees in de media van “niet”!
Een aanvaardbare en wel overwogen compromisoplossing is hier aan de orde!
De kaarsjes verslinderende nijverheid heeft namelijk niets te maken het Culturele erfgoed. Het kerkfabriek heeft alles al opgesoupeerd.