Hola Hageland

Je kan eerst een artikel over de bevers in het Webbekoms Broek lezen. Daarna vindt je de activiteitenkalender van maart 2019 van het Bezoekerscentrum Webbekoms Broek.
Na de kalender kan je een reeks foto’s bekijken van de vorige beverwandeling.

---

Natuurgids Luc Cieters is een expert in vogels maar zijn knowhow over andere diersoorten is al even impressionant. Drie jaar geleden ontdekte hij in het Webbekoms Broek een reeks sporen die op de aanwezigheid van bevers konden wijzen. Aan de oevers van de Demer waren al een tijdje duidelijke knaag- en glijsporen merkbaar. De wilgen die er staan, zijn uitstekend wintervoedsel voor bevers. Ze bouwen er ook dammen mee, maar gezien de hoge oevers hebben ze die niet echt nodig.

De vrijwilligers van het Ecocentrum plaatsten camera’s in de buurt van de sporen en in februari 2016 konden ze een feestje bouwen. De eerste bever was duidelijk te zien op de beelden.

Wandeling moet draagvlak versterken

Omdat er nogal wat misverstanden bestaan over deze unieke diersoort, organiseert Luc Cieters ieder jaar een beverwandeling. Hij wil op die manier het draagvlak voor de bevers verhogen.

Tijdens zo’n beverwandeling geven de natuurgids en een paar van zijn collega’s beknopt wat uitleg over de bever, waarom het dier verdween in onze contreien en vooral waarom het nu weer terug is. Je kan een filmpje bekijken waarin je de bevers in actie ziet in het Webbekoms Broek. En daarna hossen de gidsen met de deelnemers door het natuurdomein, op zoek naar beversporen. Als je dat doet in het gezelschap van Luc Cieters beschik je overigens maar beter over enige conditie. De man houdt er een stevig tempo op na.

Luc Cieters was zo vriendelijk om de basisinformatie over de bever kort neer te schrijven. Wij hebben er een wat meer uitgebreide versie van gemaakt.

Bevergeil, smakelijk

De bever verdween al in 1848 uit België. Het dier werd bejaagd voor zijn vel, soms ook voor het vlees en ook het bevergeil waren de oorzaken voor het uitsterven van de bevers in onze contreien. Bevergeil? Jawel. Het product dat wordt uitgescheiden door de anaalklieren van de bever wordt  gebruikt in producten met een vanillesmaak, zoals ijs. Smakelijk!

Illegaal uitgezet

Wie het dier wilde zien moest lange tijd naar de Biesbosch in Nederland. Tot er in 2003 twintig bevers, afkomstig uit het Duitse Beieren, illegaal werden uitgezet in de Dijlevallei. Daar was overigens heel wat commotie over. Het plan om dat te doen bestond al langer maar de beslissingsmolen draaide voor sommige mensen wel erg traag. Dat zette een groepje beverliefhebbers ertoe aan om niet te wachten tot alle stempels op papier stonden. De 20 bevers werden handig net over de taalgrens uitgezet. De dieren hadden daar geen last van, de actievoerders ook niet omdat ze op die manier aan Vlaamse sancties ontsnapten maar een aantal organisaties waren not amused.

Soortenbeschermingsplan

De dieren deden het goed. In 2015 schreef het Agentschap Natuur en Bos het eerste soortenbeschermingsplan in Vlaanderen, speciaal op maat van de bever. In dat plan werd vooropgesteld dat er tegen 2023 167 beverterritoria nodig waren met 467 bevers. Die raadselachtige aantallen moeten vooral de bloedlijn van het dier versterken. De eerste generatie kwam uit Duitsland maar ze moeten zich mengen met andere bloedlijnen om sterker te worden en inteelt te vermijden.

Dat lijkt overigens aardig te lukken. De jonge bevers die in Diest geboren werden in 2016, zijn ondertussen uitgezwermd naar andere territoria. De paartijd van de bever loopt van december tot maart en 105 dagen later worden er 2 à 3 jongen geboren. Zij blijven 2 jaar bij de ouders.

Kleurencodes

Het soortenbeschermingsplan wil ook voorkomen dat de bever schade zou aanrichten in gebieden waar dat minder gewenst is. Er zijn drie kleurencodes ingesteld. In territoria met een code groen is de bever in feite vrij tenzij er iets misloopt. Grote delen van het Dijle-Scheldegebied en van de Maasvallei horen daarbij. In de gele gebieden zoals de Demervallei, is de bever welkom. Als er iets fout loopt moet er eerst overleg zijn en pas daarna kan er een afwijking gevraagd worden op het soortenbeschermingsplan. Rood staat voor ongunstig gebied, de bever wordt getolereerd maar eens er iets fout loopt kan er ingegrepen worden zonder een afwijking te vragen.

Indrukwekkende dieren

Bevers zijn indrukwekkende dieren. Ze worden tot 1.35 meter lang en kunnen 35 kilogram wegen. Op de capibara na, is de bever het grootste knaagdier ter wereld. De capibara, ook wel waterzwijn genoemd, kan bijna anderhalve meter lang en ruim een halve meter hoog worden. De zwaarste capibara die ooit werd gevangen, woog bijna 100 kilo.

Bevers hebben twee heel scherpe tanden en een snuit, ogen en oren op één lijn die kunnen afgesloten worden met een vliesje. De bever heeft zeer scherpe nagels aan de voorpoten en een stevige staart. Die gebruikt hij als steun bij het klauterwerk langs dijken. Zijn achterpoten hebben zwemvliezen tussen de tenen. De bever heeft geen natuurlijke vijanden.

Bevers bouwen dammen en burchten maar als er een rivier is die meer dan vier meter breed is dan maakt hij een hol, met ruimtes, waar de jongen geworpen worden. Het mannetje slaapt op een andere plaats.

Een lekker stukje wilg

In de winter knaagt de bever aan zacht hout, vaak wilg die langs de oever van een rivier staat.  Hij heeft 4 uur nodig om een stam van 20 cm doorsnede neer te leggen. De schors, de twijgjes en de bladeren dienen als voedsel. Het dier eet ongeveer 600 gram per dag.

In de lente en de zomer schakelt de bever over op kruiden, gras en wortelstokken van waterplanten en riet. Hij legt ook een wintervoorraad aan bij de voet van het hol. Soms zie je dat er ook oude bomen zijn aangevreten. Dat doet de bever echter om zijn tanden te slijpen.

Eigen biotoop

De bever creëert zijn eigen biotoop door dammen te bouwen waar overstromingen plaats vinden. In het geval van de Demer doet hij dat niet. Hij dunt wel de bosjes langs de oever uit en dat kan je erg goed zien. Het dier laat ook duidelijke zogenaamde wissels en glijsporen achter.

Om de bever te zien kan je best bij schemering een poging wagen. Naarmate de nachten korter worden heb je meer kans omdat hij dan minder tijd heeft om naar buiten te komen om te eten. Van mei tot augustus verlaten ze de burcht in de vroege avond en keren tussen 3 en 6 uur ‘s morgens terug. Bevers houden geen winterslaap en kunnen ’s winters behoorlijk actief zijn.

Ook andere zeldzame soorten in het Webbekoms Broek

Tijdens de wandeling wees de natuurgids er nog op dat het Webbekoms Broek niet alleen bevers aantrekt. Ook andere zeldzame dieren vinden hier een biotoop waar ze thuis kunnen komen. Soms moet de mens daar wel een beetje bij helpen. Voor de Grauwe Klauwier bijvoorbeeld, is een drassig terrein heringericht en aangepast aan de omstandigheden die de vogel nodig heeft. Vorig jaar haalde het natuurgebied de nationale media omdat er ooievaars kwamen broeden. Er werden toen speciaal hoge nestpalen opgetuigd voor de ooievaars.
Luc Cieters sluit niet uit dat ook de otter terug zal opduiken in het Webbekoms Broek.

• 

• 

• 

Andere activiteiten in het Bezoekerscentrum Webbekoms Broek

Woensdag 13 maart | 20 uur
Hagelandse Winteravond: Het Delta-Life Project

De Demerdelta is een samenvloeiingsgebied waar sinds eeuwen vele beken uit Limburg en Brabant samenkomen om een uniek en weids overstromingslandschap te vormen. Naast het hooien van graslanden, poogde de mens ook de watertoevloed te bedwingen. Dit eeuwenlang landgebruik leverde een unieke planten en dierenrijkdom op die Europa vandaag zeer hoog inschat en beschermt. Life DELTA is een project gefinancierd met Europees geld wat ondertussen zijn derde jaar in gaat. Wat is er al allemaal gebeurd en wat staat er nog op de planning?

Start: 20:00 uur
Locatie: Bezoekerscentrum Webbekoms Broek Prijs: gratis

Vrijdag 15 Maart | 19.30 uur
Workshop verwerken van koffiegruis tot lekkere oesterzwammen

In deze workshop leer je hoe je oesterzwammen kan kweken op koffiegruis. Na een uurtje theorie over eetbare paddenstoelen kweken gaan we zelf aan de slag om je eigen kweekkit samen te stellen. Je gaat naar huis met de kennis en een kweekkit waarmee je niet enkel op korte termijn een stevige tros oesterzwammen kan oogsten, maar waarmee je nog lang verder kan blijven kweken en oogsten, mits wat geduld, aandacht en koffie.

Start: 19:30 uur
Locatie: Bezoekerscentrum Webbekoms Broek
Prijs: 15 euro voor leden, 20 euro voor niet-leden van Velt
Inschrijven: voor 08 maart bijvelt.hageland@gmail.com

Zondag 24 Maart | 09.00 uur of 10.30 uur
Ontbijt met familiewandeling

Zin in een heerlijk ontbijt met wandeling? Met als extra dat je een van onze lokale sociale goede doelen steunt. Van jong tot oud, je beleeft de natuur op een heel andere manier!
In samenwerking met Ladies Circle Diest

Start: ontbijt om 9.00 of 10.30, steeds gevolgd door een wandeling naar keuze
Locatie: Bezoekerscentrum Webbekoms Broek
Inschrijven: verplicht! – via lc.diest@outlook.com

Zondag 24 Maart | 14 uur
Klimaatwandeling met klimaatproevertjes

Tijdens de stadswandeling langs de loop van de Demer proeven we van lokale en eerlijke producten. Deze geven ons de gelegenheid om stil te staan bij de aanwezige plantengroei en de gevolgen van de klimaatverandering.

Start: 14:00 uur
Vertrekplaats: Bezoekerscentrum Webbekoms Broek
Prijs: gratis

Zat 30 Maart | 07.30 uur
Vroege Vogelwandeling

Het Webbekoms broek is 1 van onze mooiste natuurgebieden. Zeker waard om op een lentemorgen te bezoeken. Het gebied van ruim 240ha wordt beheerd door het Agentschap voor Natuur & Bos. Waterberging is een belangrijke taak, maar de natuur profiteert van dit statuut en van een aantal recente aanpassingen. Het gebied wordt de laatste jaren goed gemonitord en er broeden tal van leuke soorten. Hopelijk krijgen we wat te zien.
In samenwerking met Vogelwerkgroep Oost-Brabant

Start: 07:30 uur
Locatie: Kerk van Webbekom, Webbekomstraat
Prijs: gratis

Zondag 31 Maart | 08.00 uur
Zuurstof op zondag

Zondag ochtend kom je briesen en snuiven van de ochtendlucht, trappen in verse dauwdruppels en genieten van de natuur. 1 uur lang doen we ’s ochtends ‘outdoor’ ademhalings- en energieoefeningen op blote voeten! Daar krijg je het warm van en laden je batterijen op.      

Start: 08:00 uur
Locatie: Bezoekerscentrum Webbekoms Broek
Prijs: gratis