Provincie plaatst onderhoud en beheer van begraafplaatsen in breder kader
Het onderhoud en het beheer van begraafplaatsen is een thema dat op sociale media geregeld terug komt, heel vaak omdat mensen zich ergeren aan het onkruid dat begint te woekeren of omdat graven verwijderd worden.
Die twee specifieke thema’s werden de laatste jaren een stuk lastiger voor de gemeentebesturen die verantwoordelijk zijn voor het beheer van de begraafplaatsen. Onkruidbestrijding werd aan banden gelegd vanuit ecologisch standpunt. Een aantal bestrijdingsmiddelen mogen niet meer gebruikt worden en dat maakt het lastiger voor de onderhoudsploegen.
De verwijdering van graven ligt zo mogelijk nog gevoeliger en ook daar zorgde het reglementair kader recent voor een belangrijke impact. In 2021 liepen namelijk de eeuwigdurende concessies af. Bij die eeuwigdurende concessies zijn in veel gemeenten ongetwijfeld een aantal graven met erfgoedkundige of historische waarde. Het tegelijk vervallen van vele concessies dwong de gemeenten om een visie te ontwikkelen op de bijdrage van graftekens aan de erfgoedkwaliteiten van hun begraafplaatsen.
De provincie Vlaams-Brabant gaat de gemeentebesturen nu extra ondersteunen. Het uitgangspunt is de preventieve zorg van het erfgoed op kerkhoven en begraafplaatsen. Om zinvol en duurzaam beheer van het lokaal funerair erfgoed te stimuleren biedt de provincie advies, ondersteuning, subsidiëring en expertise aan. Op 24 juni werd een nieuw digitaal draaiboek voor de gemeenten voorgesteld met een titel die meteen alles zegt: Draaiboek voor inventarisatie, beheer en herwaardering van plattelandskerkhoven in de provincie Vlaams-Brabant.
Het draaiboek is nuttig voor de opmaak van een toekomstvisie voor de begraafplaatsen maar dat wordt in een breed kader geplaatst. Er wordt ingegaan op de nood aan bezinning op die sites en hoe dat kan gerealiseerd worden. Verder komen ook ecologische en landschappelijke kansen, educatieve en zelfs recreatieve activiteiten aan bod. Volgens gedeputeerde voor erfgoed Tom Dehaene vraagt het beheer van een begraafplaats om een totaalbenadering waar naast de gemeentebesturen ook de kerkfabrieken, heemkringen en erfgoedcellen moeten bij betrokken worden.
De provincie Vlaams-Brabant ondersteunt gemeenten bij de opstelling van een lijst van graftekens van lokaal belang. De eigenaar of houder van de zakelijke rechten krijgt voor deze graftekens advies en expertise van Monumentenwacht Vlaams-Brabant en een financiële ondersteuning. Deze subsidie kan zowel voor de opmaak van een inventaris als voor onderhoud- en instandhoudingswerken aangevraagd worden.
Onder meer het gemeentebestuur van Bekkevoort kreeg onlangs zo’n subsidie voor het herstel van de toegangspartij en de muren van het kerkhof. Er was ook een tussenkomst in de werkuren van de monumentenploegen van IGO die graftekens herstelden.
