Hoogoplopende spanning over fietsbeleid tussen Vlaanderen en de 5 provincies
Er is hoogoplopende spanning over het fietsbeleid in Vlaanderen tussen Vlaams minister van Mobiliteit Lydia Peeters en de vijf Vlaamse provincies. In die mate zelfs dat de vijf gedeputeerden voor Mobiliteit samen publiekelijk reageren.
De provincies investeerden in 2021 een recordbedrag van ruim 50 miljoen euro in de Fietsfondsprojecten van steden en gemeenten. Het Fietsfonds is een samenwerking tussen de Vlaamse overheid en de Vlaamse provincies voor de aanleg en verbetering van fietsinfrastructuur op het Bovenlokaal Functioneel Fietsroutenetwerk en het fietssnelwegnetwerk. Een gemeente of stad kan 90% tot 100% subsidies ontvangen voor projecten rond fietsinfrastructuur. Het zijn de provincies die de subsidies prefinancieren, waarna de helft ervan wordt teruggevorderd bij de Vlaamse overheid. Voor elke euro die de provincie zo investeert, zou de Vlaamse overheid er dus een euro moeten bijleggen.
Vlaanderen volgt echter het hoge investeringsritme van haar steden, gemeenten en provincie niet meer, waardoor deze krachtige tandem dreigt te ontsporen. De door Vlaams minister Lydia Peeters voorziene 15 miljoen euro voor het Fietsfonds is zwaar ontoereikend, waardoor projecten die reeds in uitvoering zijn of op het punt ervan staan in het gedrang komen. In totaal zijn er 162 projecten uitgevoerd of in uitvoering in 89 gemeenten en steden in Vlaanderen. Voor de projecten in de pijplijn is er 30 miljoen per jaar nodig. De provincies vragen met aandrang om dit budget te voorzien. Anders dreigen een aantal projecten niet uitgevoerd te worden of dreigen de gemeenten zelf het Vlaamse aandeel te moeten betalen.
In het kader van het Mobiliteitscharter, een samenwerking tussen Vlaanderen en de provincies, brachten de provincies de minister reeds bij aanvang van de legislatuur op de hoogte van de zeer ambitieuze fietsinvesteringsplannen. Elk traject werd ook besproken voor de start van de werken. Toch stellen de provincies nu vast dat Vlaanderen tot nu toe slechts 1,5 miljoen euro betaalde van de 25 miljoen euro die ingediend en subsidiegerechtigd is. Indien de betalingen verder uitblijven heeft dit zware gevolgen voor nieuwe projecten in de pijplijn.
Volgens de provincies is minister Peeters niet bereikbaar voor overleg waardoor de lokale besturen en provincies in het ongewisse blijven over de uitvoering van hun fietsbeleid.
46 km nieuwe fietspaden in Vlaams-Brabant. Maar hoeveel volgend jaar?
In Vlaams-Brabant subsidieerde gedeputeerde voor mobiliteit Tom Dehaene, ook wel de fietsgedeputeerde genoemd, vorig jaar 35 projecten in 16 gemeenten. Dat is goed voor 46 km kwaliteitsvolle fietspaden of fietswegen. De aanleg kostte meer dan 10 miljoen euro waarvan 6 miljoen euro voor fietssnelwegen en ruim 4 miljoen voor fietspaden op andere routes van het bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk. Als de pot niet aangevuld wordt met het Vlaamse aandeel van de fietsfondssubsidies kunnen volgend jaar niet alle geplande projecten op gemeentewegen en op fietssnelwegen betaald worden en gaat volgens Tom Dehaene de rem er op. De gemeenten zijn daarvan de dupe volgens de gedeputeerde, samen met de (potentiële) fietsers, want ook voor 2022 en 2023 zijn er meer dan 70 projecten in voorbereiding en rekenen een 40-tal gemeenten op de gecombineerde Vlaamse en provinciale subsidies.
