Volgende donderdag zwerfvuilruiming in Webbekomsbroek, ecologisch drama in Demerbroeken
De overstroming die einde juli onze regio teisterde, heeft een regelrechte milieuramp veroorzaakt. Vooral in de Demerbroeken zijn de gevolgen ervan met alle zintuigen waarneembaar. Maar ook in het Webbekomsbroek is de schade door de hoge waterstand confronterend. Het water heeft er zijn hoogste peil ooit bereikt maar het bleef er ook erg lang op gebunkerd omdat de Demer stroomafwaarts helemaal vol zat. Het herstel van fauna en flora, als dat überhaupt al mogelijk zal zijn, vergen jaren. Wat wel snel kan is de opruiming van het zwerfafval dat massaal is achtergebleven in het natuurgebied. Heb jij tijd en goesting om een handje toe te steken? Donderdagochtend 12 augustus om 9 uur start een groep vrijwilligers met die klus. Je bent welkom om mee de handen uit de mouwen te steken. Startplaats is aan het bezoekerscentrum.
De vraag die zich stelt is waarom de ecologische schade zo immens is na deze overstroming. In De Morgen van zaterdag 7 augustus maakt Tobias Ceulemans, senior onderzoeker aan het departement Ecologie, Evolutie en Biodiversiteitsbehoud van de KU Leuven en expert in de biodiversiteit van de Demerboeken, brandhout van onze strategie om overstromingen in Vlaanderen te beheersen. Die strategie is er ook de oorzaak van dat de milieuschade zo dramatisch is.
De Demerbroeken waren de laatste jaren uitgegroeid tot een unieke habitat waar kwetsbare soorten hun evenwicht opnieuw konden vinden. Wat na de overstroming rest is een stinkende smurrie, bedorven water en zieltogende dieren die geen kans op overleven meer hebben.
De stank en de smurrie zijn duidelijk waarneembaar maar de gevolgen van die milieuramp schuilen vaak ook in minder zichtbare aspecten. Wij herinneren ons een wandeling naar de beverburcht in het Webbekoms Broek met natuurkenner Luc Cieters. Onderweg had Luc Cieters het over de grauwe klauwier, een kleinere eerder onopvallende maar mooie vogel die in Vlaanderen echter zo goed als verdwenen was. De vrijwilligers van het broek hadden serieuze inspanningen gedaan om die vogel weer te laten aarden in de regio en dat was ook gelukt. In hetzelfde artikel in De Morgen legt sitebeheerder van Natuurpunt Steven Onzea uit dat de grauwe klauwier ook in de Demerbroeken weer nestelde. Hij onderbouwt waarom dat zo belangrijk is. De vogelsoort is een zogenaamde kapstoksoort. De grauwe klauwier heeft een zeer specifiek halfopen, gevarieerd landschap nodig. Deze vogelsoort eet grotere insecten zoals kevers, bijen en hommels maar ook hagedissen en kleine zoogdieren. Als hij ergens nestelt kan je dus zeker zijn dat de bodem, het water en de insecten op die plaats ook in orde zijn.
Vlaanderen had een speciaal beschermingsprogramma (SBP) voor de grauwe klauwier opgesteld en daar werd 327.620 euro voor uitgetrokken. Het gedeelte van dat geld dat in onze regio besteed werd, zou wel eens in de stinkende smurrie kunnen verloren gegaan zijn. In Schulen waar de vogelsoort opnieuw verschillende nesten had gebouwd, heeft het water op sommige plaatsen vier meter hoog gestaan. Die nesten zijn dus zeker vernield.
Tobias Ceulemans verduidelijkt dat al het water dat stroomopwaarts boven Halen valt, op piekmomenten moet opgevangen worden in het Webbekoms- en het Schulensbroek. Die gebieden zijn daar voor ingericht maar het water komt er veel te hoog wat ook betekent dat veel inspanningen uit het verleden verloren gaan. De herinrichting van de 28 meanders op de Demer is volgens Ceulemans een goede maatregel maar het resultaat is een peulschil.
Na de overstroming van 1998 zijn de dijken van de Demer verhoogd en precies dat noemt de wetenschapper een van de oorzaken van het huidige probleem. De regenval wordt veel extremer en de hogere dijken volstaan niet langer om die massa water op te vangen. Ceulemans pleit ervoor om de dijken rond de Demer overal waar mogelijk af te breken waardoor de overstromingscapaciteit van de ganse vallei kan aangesproken worden en niet alleen die van de natuurgebieden. Volgens Tobias Ceulemans moeten we daar best niet al te lang mee wachten. De volgende overstroming zit er nu al aan te komen en die zal allicht nog veel intenser worden. Bij ongewijzigd beleid lijkt de fatale dijkbreuk nu al bijna een zekerheid.
