Hola Hageland

De kerkfabrieken moesten de vorige jaren een beleidsplan uitwerken voor hun onroerend patrimonium. Er waren drie belangrijke opties: de kerk behouden als gebouw voor de eredienst, de kerk een nevenbestemming geven of de kerk een herbestemming geven waardoor er geen erediensten meer plaats vinden.

De kerkfabriek van Glabbeek heeft in haar kerkenbeleidsplan gekozen voor die laatste optie. De herbestemming waar ze in Glabbeek voor opteren zou wel eens een inspiratiebron kunnen worden voor andere dossiers.

De Sint-Niklaaskerk dateert van 1896 en ze ligt, zoals de meeste kerken in Vlaanderen, centraal in het woongebied. Daarom kozen ze er in Glabbeek voor om te onderzoeken of het gebouw kan omgevormd worden voor bewoning. De jonge architect Christophe Strouwen uit Bunsbeek ging met die opdracht aan de slag en het resultaat is verbazend. Architect Strouwen slaagt erin om de eigenheid en het historische karakter van de kerk te behouden maar tegelijkertijd brengt hij er zes woonunits in onder. De architect heeft in zijn studie rekening gehouden met aspecten zoals stedenbouwkundige voorschriften, voorwaarden op het vlak van erfgoed, de stabiliteit, de financiële haalbaarheid en kansen op verkoop of verhuur. Al die criteria werden gunstig beoordeeld.

De kerkfabriek wil nu verder aan de slag met het dossier. Ze gaan in Glabbeek bekijken hoe het project kan gefinancierd worden en wat het verhuurpotentieel is voor het project. Alleszins wil de kerkfabriek het gebouw in eigen bezit houden.

De beslissing van de kerkfabriek in Glabbeek getuigt van moed en visie. In veel andere gemeenten in Vlaams-Brabant blijven onderbouwde en duidelijke beslissingen over herbestemming uit. Er zijn ongeveer 360 parochiekerken in onze provincie. In 2020 waren er 160 daarvan aangeduid voor her- of nevenbestemming. In 55 gevallen koos de kerkfabriek effectief voor herbestemming. Dat aantal loopt ongetwijfeld nog op omdat niet overal kerkenplannen zijn opgemaakt. Het proces voor herbestemming is niet altijd evident. Het gaat vaak over erg pompeuze gebouwen die niet altijd in de beste staat van onderhoud verkeren en vaak ook erg energie-inefficiënt zijn. Maar het voorbeeld van Glabbeek toont aan dat er mogelijkheden zijn.

Leegstaande kerken is ook maar een deel van het probleem. Als we de 770 kloosters in ons land meetellen wordt het probleem nog veel groter. Er zijn momenteel nog ongeveer 6000 religieuzen in die gemeenschappen maar hun aantal daalt met meer dan vijfhonderd per jaar. Tachtig procent van de religieuzen in Vlaanderen is ouder dan 75 en minder dan 5 procent jonger dan 60 jaar. 15 procent is zelfs ouder dan 90. In principe staan de meeste kloosters dus leeg in 2030.