Vlaanderen helpt gemeenten om financieel debacle te vermijden

Het regeerakkoord van de kersverse Vlaamse regering heeft een paar opvallende positieve accenten voor de steden en gemeenten. Die moeten vermijden dat de financiële situatie van een aantal lokale besturen volledig uit de bocht gaat in de volgende bestuursperiode. Dat heeft alles te maken met de vergrijzing en de galopperende toename van de pensioenlasten in gemeenten die in het verleden veel statutaire ambtenaren hadden.
Vlaanderen neemt de helft van de zogenaamde responsabiliseringsbijdrage over. Die bijdrage werd ingevoerd omdat de afhoudingen op de lonen van de actieve statutair benoemde ambtenaren niet meer volstaat voor de betaling van de pensioenen van de gepensioneerde statutaire ambtenaren. Die responsabiliseringsbijdrage zal de volgende jaren echter sterk stijgen. Het aantal gepensioneerde ambtenaren neemt snel toe terwijl het aantal actieve ambtenaren significant daalt. Voor heel wat gemeenten betekent de maatregel van Vlaanderen dat de stijging van hun bijdrage deels of geheel te niet gedaan wordt en dat de pensioenlast dus stabiel blijft. In absolute cijfers gaat het om een belangrijke vermindering van de snel oplopende uitgaven maar het is absoluut niet zo dat de gemeenten hierdoor extra financiële middelen toegeschoven krijgen.
Bovendien geldt de maatregel enkel voor het personeel van de gemeenten en het OCMW. Hij geldt dus niet voor het personeel van de politie en de brandweer.
Er zijn echter wel extra financiële middelen voor gemeenten met veel open ruimte en landbouwgronden. Zij krijgen een bijkomende financiële injectie voor nieuwe projecten en het onderhoud van die groene ruimte.
Hoeveel die twee maatregelen gaan opleveren kan enkel benaderend geschat worden maar het gaat alleszins om stevige budgetten als we de periode 2020 – 2024 cumuleren.
In Scherpenheuvel-Zichem speelt de problematiek van de responsabilisering niet of nauwelijks. Dat levert een minderuitgave van 15.489 euro op in de periode 2020-2014 maar de open ruimte brengt extra inkomsten van 2.149.620 euro. Dat is het hoogste bedrag in Vlaams-Brabant, na Tienen, Landen en Aarschot. Gecumuleerd is er 2.165.110 euro extra voor de basiliekstad. Het stadsbestuur bouwde de voorbije jaren het begrotingstekort structureel af maar dat ging ten koste van nieuwe investeringen. Met deze leeflijn vanuit Vlaanderen is opnieuw initiatief mogelijk.
In Diest speelt de responsabiliseringsbijdrage zeer sterk. Dat heeft vooral te maken met het statutair personeel van het AZ Diest. De stad krijgt een lastenvermindering van liefst 6.877.589 euro maar de responsabiliseringsbijdrage zou in dezelfde periode met ongeveer hetzelfde bedrag stijgen. Diest kan dus zijn pensioenbijdrage stabiel houden en vermijdt een budgettair horroscenario. De stad bracht tijdens de vorige legislatuur haar financiële situatie op orde. Het vorige stadsbestuur hanteerde het principe dat er ongeveer 4 miljoen euro per jaar ter beschikking was voor nieuwe investeringen. Vanuit Vlaanderen komt er nu extra budget voor projecten in het kader van de open ruimte. Dat bedraagt 1.980.493 euro.
In Bekkevoort speelt de responsabiliseringsbijdrage niet. De gemeente krijgt 1.028.950 euro extra voor de open ruimte.
Aarschot krijgt 3.513.017 euro korting op de responsabiliseringsbijdage en mag 2.212.866 bijschrijven voor open ruimte.
Tienen ten slotte is de absolute uitschieter in Vlaams-Brabant. Burgemeester Partyka mag 7.481.295 euro schrappen in haar uitgaven voor de responsabilisering. Ze krijgt bovendien 2.763.422 voor open ruimte. Alles bijeen dus 10.244.717 extra marge voor de suikerstad. Een zoet cadeautje.