Voorlopig geen fusie tussen Halen, Lummen en Herk-de-Stad, wel intensere samenwerking
De resultaten van de bestuurskrachtanalyse die de gemeenten Halen, Lummen en Herk-de-Stad samen hebben laten uitvoeren, zijn bekend. Voorlopig is er onvoldoende draagvlak voor een fusie maar de drie gemeenten zijn wel complementair. De besturen van Halen, Lummen en Herk-de-Stad gaan hun samenwerking wel intensifiëren.
De betrokken burgemeesters, Erik Van Roelen, Bert Moyaers en Luc Wouters, noemen de resultaten van de bestuurskrachtanalyse bemoedigend. Voorlopig zijn de gemeenten ieder apart voldoende gewapend om hun taken en opdrachten het hoofd te kunnen bieden. Toch beseffen ze in Halen, Herk-de-Stad en Lummen dat er een pak nieuwe verantwoordelijkheden en uitdagingen op hen afkomen, die vanuit Vlaanderen naar het lokale niveau worden gedecentraliseerd. Ook uitdagingen zoals de schaarste op de arbeidsmarkt, de energieprijzen, klimaatuitdagingen en de opeenvolgende mondiale crisissen laten zich op lokaal voelen.
De uitgebreide studie toont aan dat de drie gemeenten op verschillende gebieden complementair zijn. Door samen te werken en synergieën te creëren, kunnen ze hun bestuurskracht nog verder versterken. De bestuurskrachtanalyse wees daarom ook uit dat het verstandig zou zijn mochten Halen, Herk-de-Stad en Lummen hun feitelijke samenwerking, die nu al haar meerwaarde bewijst, verder uitbouwen. Hoe die samenwerking er verder kan uitzien wordt nog verder onderzocht. In het onderzoek werden verschillende pistes aangereikt.
Een van de pistes die onderzocht werd is een fusie. Daarvoor blijkt op dit moment nog onvoldoende draagvlak. De drie besturen zijn op rationeel vlak complementair maar de financiële, emotionele en politiek-strategische afweging geeft aan een fusie vandaag niet de nodige meerwaarde zou bieden. De drie gemeenten zullen zich daarom in de komende maanden verder richten op het verbreden, verdiepen en formaliseren van hun samenwerking.
De lokale besturen van Halen, Herk-de-Stad en Lummen delen een sterke gemeenschappelijke visie delen en zijn vastbesloten om samen te werken om hun bestuurskracht te versterken en hun dienstverlening aan de burgers op die manier te optimaliseren.
Met deze beslissing schuiven de drie gemeenten in de huidige omstandigheden, bijna zeker de financiële jackpot opzij die aan een fusie gekoppeld werd door Vlaanderen. De Vlaamse Regering neemt een deel van de schulden over van gemeenten die over een gezamenlijk voorstel tot samenvoeging op 1 januari 2025 hebben beslist en dat voorstel voor 1 januari 2024 bij de Vlaamse Regering hebben ingediend. In het geval van Lummen, Halen en Herk-de-Stad bedraagt die schuldovername 500 euro per inwoner. Op basis van cijfers van de Federale Overheidsdienst Binnenlandse Zaken gaat het over 18.882.500 euro.