Expo | Monseigneur Brems, de Norbertijn uit Testelt die het katholiek geloof in Denemarken op de kaart zette
Straatnamen verwijzen vaak naar een historisch belangrijke figuur maar in veel gevallen weet nauwelijks nog iemand wie die persoonlijkheid dan wel was en wat hij of zij betekend heeft.
Testelt heeft bijvoorbeeld een Monseigneur Bremsstraat. In het kader van de viering van 900 Norbertijnen past het om deze erg invloedrijke en verdienstelijke geestelijke toch even te kaderen. Dat vonden ze ook bij heemkring Averbode. Als zij zich ergens achter zetten krijg je meestal een bijzonder goed afgewerkt product. In dit geval heeft de heemkring een tentoonstelling uitgebouwd met de titel ‘Leven en missiewerk van monseigneur Brems. Hoe geloof en volharding lonen’. De tentoonstelling is een knappe verzameling van brieven, artefacten, schilderijen en fotomateriaal, die het leven van de monseigneur illustreren. En dat is toch een heel bijzonder leven geweest. De man heeft als missionaris het katholieke geloof in Denemarken zowat op de kaart gezet! Hij werd er uiteindelijk bisschop en had de beste relaties met de Deense koning.
Het is wel een beetje spijtig dat die tentoonstelling, waar toch maanden voorbereiding in steekt, amper een tiental dagen te bezichtigen is. Op 22 augustus gaat de expo al opnieuw de verpakkingsdoos in. De Norbertijnen hebben blijkbaar de ruimte nodig waar de zaak werd uitgebouwd. Je moet je dus haasten. Ook burgemeester Manu Claes was verbaasd over die korte duur. Hij suggereerde om deze knappe expo later in het feestjaar opnieuw uit te pakken en op te stellen. Goed idee, vinden wij dat.
Roel Jans van heemkring Averbode deed heel wat opzoekingswerk over het leven van monseigneur Jozef Brems. De vrouw die hier bij hem op de foto staat bezorgde hem nogal wat materiaal. Zij is 93 jaar. Monseigneur Brems was haar oom.
Intrede als Norbertijn op zijn 18de
Jozef Brems werd op7 augustus 1870 geboren in de Hanenberg in Testelt. Een jaar later verhuisde het gezin Brems naar Herk-de-Stad. Vader Josephus Brems was daar vlak na de geboorte van zijn zoon Jozef organist geworden in de Sint-Martinuskerk.
Het gezin Brems telde negen kinderen en de kans dat Jozef drukker of uitgever zou worden leek reëel. Vader en moeder Brems hadden immers een succesvolle uitgeverij en drukkerij opgericht. Op achttienjarige leeftijd besliste Jozef Brems echter anders. Hij trad in bij de Norbertijnen in de abdij van Averbode en werd er priester gewijd. Zijn kloosternaam was Ludolfus. Jozef Ludolfus Brems werd hulppriester in Molenstede en daarna onderpastoor in Eindhout.
In 1902 zou het leven van de Norbertijn echter drastisch veranderen. Monseigneur Johannes Von Euch, een Duitse bisschop die apostolisch vicaris in Denemarken was, vroeg hem, tijdens een bezoek aan de abdij van Averbode, om een missiepost op te starten in het Deense Jutland. In de zomer van 1903 vertrok Jozef Brems samen met Simon Martinus Eyckens naar het plaatsje Vejle. De missie was voorbereid door abt Crets van de abdij in Averbode.
De beginperiode van de missie verliep erg moeilijk. Uit een aantal brieven die je kan lezen in de expo, blijkt dat Jozef Brems er zelfs moedeloos van werd.
In de expo kan je een aantal handgeschreven brieven lezen van een vaak radeloze monseigneur Jozef Brems.
De bevolking in de omgeving evolueerde van afzijdig naar vijandig, de gezondheid wilde niet altijd mee en er waren grote financiële problemen. Brems en zijn kompaan Eyckens begrepen mekaar ook niet altijd even goed. Die laatste keerde al snel terug naar België. Uiteindelijk kwamen de Norbertijnen van Averbode, de zusters van Berlaar en gravin Jeanne de merode met veel geld over de brug. Dat hielp. Het tij keerde. Brems startte scholen en hospitalen op die uiteindelijk zouden beheerd worden door de zusters van het heilig hart van Maria van Berlaar. Jozef Brems kon ook steeds meer mensen overtuigen en dat had met zijn consequente houding te maken.
In 1922 wordt Jozef Brems apostolisch vicaris benoemd en hij wordt titulair bisschop van Roskilde. Hij moet daardoor verhuizen naar Kopenhagen. De documenten die de benoeming bevestigen zijn ook te zien op de expo.
De benoeming zorgde voor een opstoot van energie. Monseigneur Brems zou meer dan dertig kerken laten bouwen, hij trok voortdurend rond om te preken, te debatteren en priesters te werven. Ludolfus had ook een goed contact met de Deense koning Christiaan X die hem de hoge decoratie van Commandeur Officier in de koninklijke orde van Danneborg opspelde.
In 1938 zou monseigneur Brems uiteindelijk door gezondheidsredenen ontslag nemen. Hij keerde terug naar België en koos ervoor om aan de slag te gaan als rector in de kloosterorde van de karmelietessen in Chenée. In 1947 keert Jozef Brems terug naar Testelt. Hij woonde er in de huidige Lochtstraat 2, waar momenteel wijnbar Guillaume gevestigd is. In 1958 zal Monseigneur Brems uiteindelijk overlijden.
Monseigneur Brems in zijn bisschopsgewaad. De gigantische mijter kan je bewonderen tijdens de expo. Die mocht echter niet rechtop staan. Uit veiligheidsoverwegingen moest hij liggend worden opgeborgen in een beveiligde kast.