Hola Hageland

Bij de vaststelling van de jaarrekening van Scherpenheuvel-Zichem kwam een delicaat aspect voor het toekomstig beleid aan het licht. De bevolking in de gemeente blijft namelijk snel vergrijzen. In onderstaande tabel zie je dat het aandeel van de bevolkingsgroep van 65 en ouder structureel stijgt. Het aandeel van de groep tot 19 jaar blijft bijna stabiel maar het aandeel van de groep tussen 20 en 64 jaar daalt. Op de enigszins onduidelijke grafiek zie je dat vooral het aandeel van de +80 jarigen (blauwe lijn) stijgt. De prognose naar de toekomst toe is dat die trend zich nog sterker zal doorzetten.

Dat kan financieel belangrijke gevolgen hebben. De belangrijkste inkomsten van de stad komen uit de aanvullende personenbelasting. Die worden voor een significant gedeelte berekend op de loonmassa van de inwoners. Die loonmassa bestaat echter voor een groeiend gedeelte uit pensioenen. Pensioenen zijn per definitie lager dan lonen en dus zullen die inkomsten van de stad op termijn ook dalen.

Dienstverlening afstemmen op oudere doelgroep

Minder inkomsten is echter niet de enige uitdaging voor de toekomstige bestuurders van de stad. Ook de dienstverlening en de investeringen moeten afgestemd worden op de specifieke behoeften van die oudere inwonersgroep. We denken bijvoorbeeld aan al dan niet residentiële zorgvoorzieningen, iets waar vaak een stevig prijskaartje aan hangt.

Jonge gezinnen aantrekken

Er zijn niet meteen veel opties om op dat vergrijzingsscenario in te grijpen. Vooral het aantrekken van jongere gezinnen zal een prioriteit zijn en daar heeft de stad natuurlijk wel wat argumenten. Jonge gezinnen appreciëren vaak een groene omgeving met een goede infrastructuur voor duurzame mobiliteit. Op die twee beleidsdomeinen zijn er zeker positieve initiatieven gebeurd in Scherpenheuvel-Zichem. Ook kinderopvang is een gevoelig argument voor jonge gezinnen en ook daar heeft het bestuur zeker inspanningen gedaan, al blijft dat in zowat alle Vlaamse gemeenten een prangend onderwerp.

Schulden structureel gedaald maar belastingsverlaging wordt moeilijk

Een van de nadelen van Scherpenheuvel-Zichem is de hoge belastingsgraad. De stad heeft de voorbije jaren gewerkt aan een stevige schuldverlaging. In 2014 bedroeg de schuld per inwoner nog meer dan 2500 euro. In 2019 was dat cijfer gedaald naar 1412 euro en vorig jaar bedroeg de schuld per inwoner nog maar 1274 euro. Uiteraard zullen niet alle partijen het eens zijn over de manier waarop die daling is gebeurd maar je kan er niet naast kijken dat er structureel werk is gemaakt van de sanering van de financiële toestand van de stad. Dat vertaalt zich voorlopig echter nog niet in een belastingsverlaging. Bestuurspartij Open VLD beloofde dat wel in haar verkiezingsprogramma en bij CD&V liet ook gemeenteraadslid en toekomstig voorzitter van de gemeenteraad Geert Janssens duidelijk blijken dat die verlaging mogelijk moest zijn. Ondertussen heeft de taxshift stevig ingehakt op de inkomsten van de gemeenten. Ook de kosten van de coronacrisis moeten nog verrekend en verteerd worden. Het zal dus niet makkelijk zijn om die beloftes ook effectief waar te maken.

Dynamiek van de centrumsteden

Blijft ten slotte de concurrentie van de centrumsteden Aarschot en Diest. De sociaal-culturele dynamiek in die twee steden maakt ze voor jonge gezinnen aantrekkelijk om er te gaan wonen. In beide steden is ook een zeer divers en innovatief woningaanbod neergepoot. Het maakt de positie van Scherpenheuvel-Zichem zeker niet comfortabeler.