Pastoor-deken Luc van Hilst verklaart waarom de basiliek geen windhaan heeft
Zaterdag is het 1 mei en dan is de basiliek van Scherpenheuvel in principe voor minstens een dag het centrum van Vlaanderen. In principe…want de pandemie zal nog minstens een jaar voor een verstoorde opening van het bedevaartseizoen zorgen.
Voorlopig geen bedevaarten en groepszegeningen dus en dat zorgt ervoor dat de aandacht verschuift naar randzaken. Soms wel opmerkelijke randzaken. Pastoor-deken Luc Van Hilst vraagt zich deze week op de website van de basiliek bijvoorbeeld af waarom de basiliek geen windhaan heeft.
Een mens staat er al lang niet meer bij stil maar op de meeste kerken staat dat fiere dier inderdaad in weer en wind op de toren te pronken. Luc Van Hilst heeft er een eenvoudige verklaring voor. De basiliek heeft namelijk helemaal geen torenspits en dan kan er ook geen haan op staan. Die verklaring opent echter meteen een bijkomende, en historisch interessantere vraag. Waarom staat er geen spits op de toren van de basiliek? De verklaring voor die vraag is verdwenen in de plooien van de tijd. De oorspronkelijke plannen voor de bouw van de basiliek zijn er niet meer maar op het zogenaamde grondplan, dat is een van de oudste documenten met informatie over de bouw van de basiliek, staat wel een soort spits. Pastoor van Hilst verwijst ook naar een aantal oude prenten waar die spits zou opstaan. Ofwel hadden de kunstenaar die deze gemaakt hebben een rijke fantasie, ofwel – maar weinig waarschijnlijk – heeft er wel degelijk ooit een spits op gestaan.
Luc Van Hilst heeft echter een veel logischer verklaring. Hij verwijst naar de Sint-Pietersbasiliek van Rome. Die heeft namelijk ook geen haan. In Rome domineert de koepel en de toren is eerder bijkomstig. De Romeinse basiliek heeft wel een soort lichtkoepel met een kruis. Dat zien we ook in Scherpenheuvel. Luc Van Hilst vergelijkt het met een vuurtoren die de schepen in het duister naar de veilige haven leidt. Dit weekend, en allicht ook de volgende maanden nog, zal die tocht naar de veilige haven toch veeleer een tocht in de eigen bubbel blijven.
