Hola Hageland

De Diestsesteenweg in Kessel-lo is al decennialang een bron van ergernis voor zowat alle categorieën weggebruikers. De weg is onveilig voor voetgangers, fietsers, auto’s en bussen. De aansluiting van de steenweg is een flessenhals vol verkeersopstoppingen. Bovendien staan er langs dit stuk van de steenweg verschillende panden leeg en is de woonkwaliteit beperkt.

Het Agentschap Wegen en Verkeer en de stad Leuven willen dat probleem nu met de grove borstel opkuisen. Samen met De Lijn en de provincie Vlaams-Brabant plannen ze de herinrichting van het gebied tussen de Diestsesteenweg, de IJzerenwegstraat en de Oude Diestsesteenweg. Dat moet de verkeersveiligheid verbeteren en de luchtkwaliteit ophogen. Op langere termijn wordt de Diestsesteenweg van Leuven tot Tielt-Winge en Bekkevoort drastisch anders ingericht.

De herinrichting is niet enkel bedoeld om het autoverkeer te faciliteren. Ze garandeert ook een vlotte aansluiting van de fietssnelwegen naar Aarschot, Diest en Tienen en een vlotte verbinding voor het regionale openbaar vervoer naar het station en de Leuvense ring.

Te smal

Schepen van Mobiliteit in Leuven Carl Devlies ging in debat met de eigenaars en bewoners van van de Diestsesteenweg in Kessel-Lo. Zijn diensten onderzochten in 2017 en 2018  de verschillende ontwikkelingsscenario’s voor het gebied. Er moeten onder meer afzonderlijke rijstroken voor openbaar vervoer en fietsers worden aangelegd. Een groene en aangename invulling van de publieke ruimte is een prioriteit.

De Diestsesteenweg is helaas te smal om deze plannen uit te voeren. Om extra ruimte te creëren moeten er gebouwen gesloopt worden. Dat kan enkel wanneer de gebouwen in het bezit zijn van de stad of het Agentschap Wegen en Verkeer. Daarom zullen de stad en Wegen en Verkeer de gebouwen aankopen of onteigenen. Zo komt er ruimte vrij om de steenweg te verbreden. De huidige eigenaars krijgen een voorstel om hun pand minnelijk te verkopen. Wanneer de koper en verkoper niet tot een overeenkomst komen, wordt overgegaan tot een eenzijdige onteigening.

Op de Diestsesteenweg zijn verschillende panden reeds eigendom van de stad. Voor de panden waar geen minnelijke schikking mogelijk is, neemt Wegen en Verkeer het initiatief tot onteigening. Voor de Oude Diestsesteenweg en de IJzerenwegstraat probeert de stad verder minnelijk woningen te verwerven. Als dat niet minnelijk lukt, zal de stad de laatste woningen verwerven via een ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) met onteigeningsbevoegdheid. Voor bewoners worden ook mogelijkheden voor eventuele herhuisvesting bekeken.

Timing

Bij een groot mobiliteitsproject zoals dit beginnen de voorbereidingen jaren op voorhand. Nu start de procedure voor de minnelijke verwerving. Vanaf volgend jaar gaat de stad de reeds verworven leegstaande panden aan de hoek van de Oude Diestsesteenweg met de Diestsesteenweg slopen. Daarna volgt het masterplan en het RUP met onteigeningsplan voor nog eventuele te verwerven woningen. De herinrichtingwerken zullen vermoedelijk in 2024 kunnen starten.     

Studie Wegen en Verkeer ter voorbereiding van herinrichting Diestsesteenweg

In 2019 startte een studiebureau in opdracht van het Agentschap Wegen en Verkeer die de beheerder is van de Diestsesteenweg, met een grootschalige studie over de herinrichting van het 15,4 km lange stuk tussen de Kop van Kessel-Lo en de stelplaats van De Lijn in Kraasbeek (Tielt-Winge). Na het voorbereidende studiewerk zal een ontwerp uitgewerkt worden voor de volledige herinrichting van de steenweg. De doelstellingen van de toekomstige herinrichting zijn de aanleg van veilige en comfortabele fietsinfrastructuur, vlot openbaar vervoer en de verbetering van de levenskwaliteit langs de steenweg. 

Fietsinfrastructuur volgens de huidige normen

De Diestsesteenweg heeft over het grootste deel van het tracé tussen Kessel-Lo en Tielt-Winge een rijstrook per rijrichting, maar er is daarnaast ook veel onbenut asfalt, vaak in de vorm van een middenrijstrook die hier en daar als afslagstrook gebruikt wordt maar op de meeste plaatsen helemaal niet gebruikt wordt. 

De fietser moet het vandaag op veel stukken van de steenweg doen met een niet-gescheiden fietspad dat vaak smaller is dan de handboeken van Wegen en Verkeer voorschrijven. Daarom plant het agentschap in Lubbeek en in Tielt-Winge, in afwachting van de grote herinrichting, verbeteringen op de kortere termijn.

Een heel belangrijke doelstelling van het uiteindelijke project is om de fietsers tussen Leuven en Tielt-Winge een veilige en aangename doorgang te verzekeren. Dat betekent concreet bredere en verhoogde of fysiek gescheiden fietspaden, en beveiligde oversteekplaatsen voor fietsers en voetgangers over het hele tracé.  

Stipter openbaar vervoer

Vandaag is de Diestsesteenweg al een belangrijke verbindingsas voor de bussen van De Lijn. De Lijn 370 tussen Leuven Gasthuisberg en het treinstation van Diest, de sneldienst 475 en een tiental andere lijnen met meer lokale, fijnmazige verbindingsfuncties maken al druk gebruik van de steenweg. 

De Lijn is van plan om de kwaliteit van het busaanbod op de Diestsesteenweg op te voeren. Dat betekent niet alleen dat er meer bussen zullen rijden, maar ook dat die bussen stipter zullen aankomen. Die doelstelling zal gehaald worden door bijvoorbeeld vrije busbanen aan te leggen of door te werken met systemen van busbeïnvloeding aan kruispunten – waarbij verkeerslichten op groen springen als een bus een kruispunt nadert.    

Wegen en Verkeer nam in 2019 alvast maatregelen om het busverkeer richting Leuven wat vlotter te maken. Na twee testperiodes voerde men een systeem van “verkeersdosering” in, waarbij de regeling van de verkeerslichten zodanig aangepast werd, dat de rij wachtende auto’s die ‘s ochtends de stad inrijden, aanschuift voor het kruispunt van de Borstelstraat / Rerum Novarumlaan. Voor dat kruispunt is er een busbaan voor het stadinwaartse busverkeer, en op die manier wordt die veel intensiever gebruikt en rijden de bussen stipter.

Wegprofiel aangepast aan omgeving en snelheidsregime

In zijn huidige toestand heeft de Diestsesteenweg een relatief brede rijweg, ook in de dorpskernen die hij doorkruist. Een belangrijke doelstelling van het project is om de rijweg beter aan te passen aan de omgeving en het snelheidsregime. Op veel plaatsen zal hij daardoor smaller zijn dan in de huidige toestand.  

In overeenstemming met de ontwerprichtlijnen van Wegen en Verkeer, zal de weg in de dorps- en handelskernen wat smaller zijn en zullen er aan het begin van een kern “poorteffecten” (asverschuivingen, verkeerseilanden, …) gecreëerd worden zodat automobilisten spontaan hun snelheid aanpassen. 

Meer groen en barrière-effect steenweg verminderen

Wegen en Verkeer zal, waar dat mogelijk is, meer groen aanplanten langs de steenweg. De ontwerpers zullen ook aandacht hebben voor verbindingen met groene gebieden of zones van erfgoedkundige waarde. In de huidige toestand is de overgang van een groen gebied of een erkend dorpsgezicht naar de steenweg immers vaak heel hard en komt het erop neer dat de steenweg de (ecologisch of erfgoedkundig) waardevolle ruimte verstoort. In de studie zal er voor bepaalde plaatsen onderzocht worden hoe men dat barrière-effect kan verminderen, bijvoorbeeld door meer groen aan te planten of aangepaste materialen te gebruiken. 

Verbeteringen in afwachting van de grote herinrichting in Lubbeek en Tielt-Winge

In afwachting van de grote herinrichting die het onderwerp uitmaakt van de studie, neemt Wegen en verkeer in 2021 en 2022 maatregelen in Lubbeek en Tielt-Winge (en samen met de ingrepen in Tielt-Winge ook in Bekkevoort) om het busverkeer al wat vlotter te trekken. In Lubbeek komt er een stuk busbaan bij en worden er verkeerslichten geplaatst met een systeem van “busbeïnvloeding” (waarbij het licht op groen springt als er een bus nadert). Op bepaalde plaatsen zal men de fietspaden verbreden, vijf oversteekplaatsen krijgen een verkeerseiland (zodat voetgangers beter zichtbaar worden en ook minder mobiele mensen gemakkelijk kunnen oversteken) en er komen verkeerslichten op het kruispunt van Geestbeek / Melkerijstraat.