Corona heeft zware psychologische impact op kankerpatënten
Vandaag start in UZ Leuven de Week tegen Kanker. Frank Deboosere, VRT-weerman en campagneleider van Kom op tegen Kanker, komt die campagne inleiden met een bezoek aan campus Gasthuisberg. Daar gaat hij onder meer in gesprek met enkele zorgverleners over kanker en oncologische zorg in tijden van corona.
De impact van het coronavirus weegt voor kankerpatiënten en hun omgeving steeds zwaarder. Zowel op psychologisch als op medisch vlak worden de gevolgen zichtbaar. Artsen en psychologen zien meer en meer vroegtijdig gewijzigde therapieën, zware angst- en depressieklachten en uitgestelde diagnoses.
Drastische beslissingen
Hadi Waelkens, diensthoofd psychologen in UZ Leuven en als psycholoog-seksuoloog aanspreekpunt voor onder meer patiënten met een kanker in het spijsverteringsstelsel, merkt dat patiënten zich vaker de vraag stellen of ze hun behandeling wel willen verder zetten.
Hadi: “Het valt op dat zwaar zieke patiënten sneller willen stoppen met hun behandeling om palliatief naar huis te gaan. Maar ook mensen die aan het begin van hun behandeltraject staan, haken sneller af. Patiënten zien een zware operatie en lange therapie nu niet zitten. Hun leven is door de corona-ellende al zodanig beperkt en dat kan er naar hun gevoel niet meer bij. Dat zijn beslissingen met enorme gevolgen.”
Eenzaam aan het einde
Kankerpatiënten die in het ziekenhuis verblijven, vereenzamen door de beperkte bezoekregeling. Mensen piekeren meer als ze alleen zijn. Dat werkt angst en depressie in de hand. In de 12 jaar waarin Hadi Waelkens met oncologische patiënten werkt, heeft ze misschien één patiënt met claustrofobie gezien. “Nu zie ik vijf mensen met claustrofobieklachten in een maand tijd. De muren komen op hen af. Voor de zorgverleners werd het opvangen van patiënten op eenzame en moeilijke momenten daardoor plots een veel groter deel van hun job.”
Patiënten die thuis blijven thuis, die zichzelf gaan isoleren uit angst om buitenshuis besmet te geraken. “Met het najaar komt er een moeilijke periode aan, want sommige mensen zijn sowieso al gevoelig aan winterdepressie en een gebrek aan licht”, zegt Hadi. “De meeste oncologische patiënten staan ook bewust stil bij wat ze belangrijk vinden en waaraan ze hun beperkte tijd nog willen spenderen. Als je weet dat het mogelijk laatste deel van je leven gewoon eenzaam zal zijn, is dat heel hard.”
Medische impact
In de maand april daalde het aantal kankerdiagnoses in ons land met bijna de helft tegenover dezelfde periode vorig jaar, zo bleek uit cijfers van de Stichting Kankerregister. Die daling was het gevolg van verschillende factoren, waaronder de tijdelijk stopgezette bevolkingsonderzoeken naar baarmoederhals-, borst- en dikkedarmkanker en de angst om besmet te worden, waardoor mensen met klachten mogelijk minder snel naar hun huisarts of ziekenhuis stapten.
Die angst en terughoudendheid bij de bevolking is er nog steeds, merkt ook prof. dr. Michel Delforge, hematoloog in UZ Leuven en voorzitter van het Leuvens Kankerinstituut. “Ondanks alle maatregelen die genomen worden om de verspreiding van COVID-19 te voorkomen, zijn veel patiënten en hun familie heel angstig om naar het ziekenhuis te komen. Als iemand met klachten langer wacht om medische hulp te zoeken, kan dat in het geval van een kankerdiagnose verregaande gevolgen hebben. Daarnaast kiezen sommige patiënten er bewust voor om minder vaak naar het ziekenhuis te komen, waardoor ze minder nauwkeurig opgevolgd kunnen worden. Het is enorm belangrijk dat mensen weten dat alles in het werk gesteld wordt om kankerpatiënten dezelfde kwaliteitsvolle zorg te blijven bieden.”