Na buxus worden nu ook fijnsparbossen compleet kapot gevreten
De buxusmot vreet al een paar jaar de vaak kunstig gesnoeide plantenpartijen kapot in onze tuinen. Maar nu moeten ook de fijnsparbossen eraan geloven. De schuldige is een klein schorskevertje met de naam letterzetter (Ips typographus). Vanaf april boort het beestje gangen onder de bast van fijnspar waardoor deze kan afsterven.
In principe is hij secundair schadelijk. Hij tast bij voorkeur bomen aan die verzwakt zijn door droogte, vraatschade van primair schadelijke insecten, stormen en schimmelinfecties. Zones met windval zijn het belangrijkste risicogebied. Als de populaties te groot zijn, wordt de kever primair schadelijk.
Door twee opeenvolgende droge en warme zomers is de aantasting van de letterzetter in de fijnsparrenbossen exponentieel toegenomen. De fijnspar is bij ons niet inheems. De boom werd vaak aangeplant op te droge standplaatsen. Het is ondertussen zo dat de meeste fijnsparren in Vlaams-Brabant reeds aangetast zijn door de letterzetter. Tegen de zomer is het bijna zeker dat ze allemaal volledig aangetast zijn en dus afsterven.
Meer dan 300 hectare bos sneuvelt in Vlaams-Brabant
De impact is het grootst waar de grootste oppervlakte fijnsparbossen staan Vooral in Duitsland en Wallonië is de ravage enorm).
Er zijn geen exacte cijfers beschikbaar maar bij de provincie Vlaams-Brabant maakte men een grove inschatting op basis van de boskartering van 2000.
In regio Noord-Hageland schatten ze dat ongeveer 150 hectare bossen zullen sneuvelen. In Zuid-Hageland gaat het over slechts een tiental hectare. In Dijleland zou het gaan over 100 hectare, in de Brabantse Kouters over 30 hectare en in Pajottenland en de Zennevallei 25 hectare.
Over de rest van Vlaanderen zijn geen cijfers beschikbaar.
De fijnsparbossen staan vaak verspreid over het landschap en hebben meestal ook een sterk verdeelde eigendomsstructuur. Het gaat dus vaak over kleine particuliere boseigenaars.
Koper vinden niet vanzelfsprekend
Het Steunpunt Bos adviseert, ondersteunt en helpt de betrokken boseigenaars met dit probleem. In principe is er de wettelijke verplichting om aantastingen te melden aan FAVV en moeten aangetaste bomen geveld en ontschorst worden. Het is niet vanzelfsprekend om een exploitant en/of koper te vinden, zeker niet voor de vele vrijstaande kleine percelen in Vlaams-Brabant. De plaag zorgt ook voor sterk dalende houtprijzen. Wanneer een exploitant kan gevonden worden, kunnen de fijnsparren gekapt worden, met winst of verlies, en kan een nieuw bos aangeplant worden. Het Steunpunt Bos adviseert om bij nieuwe aanplant te kiezen voor standplaatsgerichte soorten omdat deze minder klimaatgevoelig zijn en de biodiversiteit bevorderen.