Hola Hageland

Op 24 juni 2021 gaf de gemeenteraad groen licht voor de aankoop van het recreatiedomein Schoonhoven. Die site is 16 hectare groot en ze schurkt tegen de stadsrand aan, vlakbij de grote randparking Demerland. Aarschot betaalt 2,5 miljoen euro voor de site aan het echtpaar Thuysmans, die al decennialang eigenaar waren. Het Schoonhovenkasteel en de historische watermolen maken geen deel uit van de transactie.
Vlak na de aankoop diende de stad Aarschot een subsidieaanvraag in bij Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers om een visie voor domein Schoonhoven uit te werken.

In augustus 2021 verdedigde de stad het dossier voor de jury van Team Stedenbeleid. Die jury volgde het stadsbestuur in het potentieel van de site. Met een conceptsubsidie van maar liefst 72.000 euro als resultaat. Let wel, dat bedrag is enkel bedoeld om de visie te ontwikkelen. De uitwerking ervan volgt later.

Domein Schoonhoven teruggeven aan de Aarschottenaren

Vele Aarschottenaren hebben in het domein ooit geschaatst, gewandeld, gezwommen, gekampeerd of gewoon genoten van het mooie weer. Dat was voor burgemeester Gwendolyn Rutten en het stadsbestuur in Aarschot meteen ook één van de redenen om Schoonhoven aan te kopen. Dat gebeurde met de campagnetitel “het domein teruggeven aan de Aarschottenaren.”

Het domein wordt overigens niet enkel terug gegeven aan de Aarschottenaren, ze mogen ook mee bepalen wat ermee gebeurt. Volgend jaar start het bestuur een participatietraject op waarmee elke inwoner zijn of haar zegje kan doen over hoe Schoonhoven er moet gaan uitzien en welke functies het domein moet krijgen. Of zoals een bekende komiek onlangs zei: “Het zal schoon zijn als het af is.”

Recreatie, ecologie en archeologie

De herinrichting van het domein zal uiteraard een sterk recreatief accent krijgen maar ook het ecologisch en archeologisch karakter worden ongetwijfeld belangrijke invalshoeken. Het domein heeft een complexe waterhuishouding die vanuit ecologisch perspectief waardevol zijn. Schoonhoven herbergt ook een belangrijke archeologische site. De primitieve parochie van Weerde is een van de weinige sites in het Demerbekken waar een primitieve parochie gespaard gebleven is van latere bebouwing. Vooral de ruimtelijke lay-out is bewaard gebleven in het bodemarchief. De gevonden archeologische indicatoren wijzen op de zekere aanwezigheid van een kerk én nederzetting in de 9de en 10de eeuw. Daarnaast is de aanwezigheid van de mens in de prehistorie aangetoond. Het wetenschappelijke potentieel van de site is groot en bevat informatie die cruciaal is voor de vroege parochievorming in het Hageland. Tenslotte is de herinneringswaarde aan de parochie van Weerde nog steeds aanwezig: in legendes wordt ze beschouwd als de oudste van Brabant.

Tijdens archeologisch onderzoek konden de locatie van de kerk en de begrenzing van het kerkterrein, afgebakend door een gracht, in kaart gebracht worden. De kerk werd omstreeks 1100 gebouwd als éénbeukig zaalkerkje met rechthoekig koor. Historische bronnen vermelden dat de kerk sinds de godsdienstoorlogen niet meer voor eredienst werd gebruikt. In 1630 zou het gebouw reeds gedeeltelijk door ouderdom zijn ingestort. De laatste bovengrondse resten van de kerk zijn omstreeks 1686 gesloopt. In de 19de eeuw werden egalisaties uitgevoerd op het terrein, waarbij ook de funderingen van de kerk werden uitgebroken. Van de kerk werden immers enkel nog bodemsporen en puinconcentraties aangetroffen.
Rondom de kerk, binnen de omgrachting, zijn begravingen aangetroffen. Ten westen van het kerkterrein is mogelijk een tweede omgracht of omgreppeld terrein aanwezig waarop mogelijk de pastorie lag. De pastorie werd in 1597 tot en met de funderingen afgebroken. Bovenop de donk bleken zich bewoningssporen uit de late middeleeuwen te bevinden.

Het stadsbestuur van Aarschot gaat samen met het Agentschap Onroerend Erfgoed bekijken hoe ze deze unieke archeologische site kunnen ontsluiten voor een breder publiek.