Citadelsite wordt nieuwe stadswijk met respect voor unieke erfgoedwaarde
Het stadsbestuur van Diest communiceert haar strategische visie op de herontwikkeling van de citadelsite. Wij geven de grote lijnen van dat advies nu al mee maar we publiceren later vanavond een uitgebreide analyse van het dossier.
Een verenigde raadscommissie met vertegenwoordigers van meerderheid en oppositie bracht op donderdag 9 december 2021 een positief advies uit over de visie voor de herbestemming van de citadel in Diest. Dat is een gevolg van de beslissing om het nieuwe ziekenhuis niet op de citadelsite te bouwen maar wel op de Verversgracht. Die visie is ondertussen ook door het schepencollege bevestigd en gecommuniceerd.
In de nieuwe visie wordt de citadel hertekend als een nieuw stadsdeel met een gebalanceerde mix aan stedelijke functies, met behoud van de unieke erfgoedwaarde. Dit moet extra zuurstof geven aan het centrum en wederzijds versterkend werken. In het najaar van 2022 start de stad de selectieprocedure voor een ontwikkelaar op.
Gebalanceerde mix van stedelijke functies
De visie legt onder meer vast welke functies op de site te vinden zullen zijn. De Hagelandse Academie voor Muziek en Woord zal verhuizen naar de Citadel en samen met de Hagelandse Academie voor Beeldende Kunst in de courtines gehuisvest worden. Ook het politiecommissariaat, dat zich momenteel in de Leuvensestraat bevindt, en het stadsarchief zal in principe naar de Citadel verhuizen.
Om de site vlotter toegankelijk te maken zal de stad investeren in de ontsluiting van het noordelijke gedeelte via een gemechaniseerde lift. Ook wil Diest een onthaal als vertrekpunt voor wandelingen of om de geschiedenis van de site te leren kennen. Er komt een ondergrondse parking ter vervanging van de huidige stadsrandparking. Daarnaast kunnen wooneenheden en andere private functies ontwikkeld worden.
In de beschermde courtines komt ruimte voor verenigingen, rekening houdend met de budgettaire mogelijkheden van de stad. Omdat de vraag het aanbod overstijgt, zal de stad een open oproep lanceren. Verenigingen kunnen dan een aanvraag indienen om er in de toekomst een plaats te krijgen.
De stad wil ook onderzoeken of er plaats is voor een hub van circulaire ondernemers en kleinschalige drank- en eetgelegenheid in de courtines. Ze kijkt daarvoor in eerste instantie naar lokale start-ups en gebruikt de onderbouwde conclusies van de in het voorjaar opgeleverde studie, die met de financiële steun van het Fonds Stedenbeleid uitgevoerd werd.
Ten slotte wil de stad de herbestemming als duurzaam project aanpakken, bijvoorbeeld door hemelwater voor 100% op te vangen of door hernieuwbare energie volledig op de site zelf op te wekken. Dat sluit mooi aan bij de geschiedenis van de Citadel als groene, zelfbedruipende site.
Gefaseerde herbestemming
De restauratiekost van het monument overstijgt het budget van de stad. Daarom zoekt Diest een private investeerder om de herbestemming te financieren en zal de stad maximaal gebruikmaken van subsidies en premies. Zelf investeert ze ook een substantiële som deze legislatuur. De herbestemming zal dan ook gespreid worden in de tijd en gefaseerd aangepakt moeten worden. In de komende maanden zullen de technische aspecten van de herbestemming uitgewerkt worden, waarna nog dit jaar de selectieprocedure voor een ontwikkelaar opgestart zal worden.
Een historische site met uitstraling
Vanaf 1837 werd de citadel gebouwd, als strategisch belangrijk onderdeel van de verdedigingsgordel van het jonge Belgische koninkrijk. Indien de stad in vijandelijke handen zou vallen, moest de citadel de laatste weerstand bieden en toelaten de stad opnieuw te veroveren. Van 1953 tot 2011 was het de thuisbasis van het 1ste bataljon parachutisten. In 1996 werd de site beschermd als onderdeel van de 19de-eeuwse verdedigingsgordel. In de zomer van 2011 verdwenen de laatste militairen uit de citadel. Begin 2012 kocht de stad het bebouwd gedeelte aan. Het Agentschap Natuur en Bos kocht het omliggende citadelbos aan.
