Wonen in het stadscentrum van Leuven is niet meer voor iedereen weg gelegd. De stad is het jongste decennium uitgegroeid tot een van de meest trendy plaatsen in Vlaanderen maar dat heeft de vastgoedprijzen ook sterk doen stijgen.
Daarom wordt sterk ingezet op de ontwikkeling van de deelgemeenten als alternatief om betaalbaar en rustig te kunnen wonen. Voor Wijgmaal bijvoorbeeld, werd een ruimtelijk uitvoeringsplan uitgewerkt dat het grondgebied van de ganse gemeente omvat. Dat is een eerder uitzonderlijke aanpak maar het heeft veel voordelen. Wonen, mobiliteit, waterbeheer, natuur en publieke voorzieningen kunnen op die manier veel beter op mekaar worden afgestemd.
Die aanpak laat toe om woonprojecten in te plannen waar rekening wordt gehouden met nieuwe fietsverbindingen, de bereikbaarheid van publieke pleinen en groene doorsteken. Het RUP voor Wijgmaal past daarmee het concept van de ‘tienminutenstad’ toe. Alle dagelijkse voorzieningen zijn bereikbaar op wandel- of fietsafstand.
Een van de eerste zones waar dat principe wordt toegepast ligt tussen de Wakkerzeelsebaan, de Baron Descampslaan en de Kroonstraat. Ten zuiden van de spoorweg ontwikkelt het stadsbestuur en het Autonoom Gemeentebedrijf Stadsontwikkeling Leuven er samen met woonmaatschappij Dijledal een gemengd woonproject met zo’n 400 sociale en budgethuurwoningen. De woningen worden er compact ingepland, met aandacht voor groen, ontmoeting, wandelaars en fietsers.
Op enkele goedgekozen plekken wordt iets hoger gebouwd, zodat elders meer open ruimte behouden blijft. Aan het kruispunt van de Baron Descampslaan met de Wakkerzeelsebaan komt een ontmoetingscentrum voor alle inwoners van Wijgmaal. Daarnaast komen er een park van bijna 10 hectare, een nieuwe school, een kinderdagverblijf en een antenne van Kind en Gezin en het OCMW.
De wijk wordt grotendeels autovrij. De auto’s verdwijnen ondergronds, waardoor de bovengrond plaats biedt aan bomen, pleintjes, fiets- en wandelpaden. Ook de bestaande straten krijgen waar mogelijk een groenere inrichting, met ruimte voor struiken en bomen.
Het gebied ten noorden van de spoorweg is vandaag nog landbouw- en dagrecreatiegebied. Met het nieuwe Ruimtelijk Uitvoeringsplan wil de stad hier ook wonen, gemeenschapsvoorzieningen en een park mogelijk maken. Een nieuwe school of een plukboerderij behoren tot de ideeën die momenteel verkend worden.
Ruimte voor dialoog en bijsturing
De plannen voor Wijgmaal worden stap voor stap ontwikkeld. Er is ruimte voor inspraak en overleg. Tijdens een recente infoavond over het woonproject aan de Wakkerzeelsebaan kregen de bewoners de gelegenheid om mee richting te geven aan de invulling van het publieke park, en in een ideeënbus werden ideeën voor activiteiten in het ontmoetingscentrum verzameld. De reacties waren positief – onder andere omdat duidelijk was dat de plannen echt vertrekken vanuit het landschap, en niet andersom.
De effectieve werken starten ten vroegste in 2027, maar de visie erachter leeft nu al. Het project wordt geen klassieke verkaveling, maar een hedendaagse woonomgeving die klimaatrobuust, sociaal, toegankelijk en goed verbonden is. Door woningen slim te groeperen in de kern én open ruimte te behouden, ontstaat een gezond evenwicht.