Peukenzuilen leveren grondstof voor 3D-printers in Aarschot
Nomorepeukenontheground! Dat is het credo van Fresh Tray Services, een jong bedrijfje, tegenwoordig moet je dat een start-up noemen, uit Heusden-Zolder.
In 2019 was oprichter Maarten Claes aanwezig bij een beach clean-up op een Braziliaans strand. Het viel hem op dat de sigarettenpeuken gescheiden werden van het andere afval. De organisator vertelde hem dat peuken veruit de grootste vervuiler waren maar ze zijn ook heel erg schadelijk als ze verbrand worden samen met het gewone afval.
Na zijn terugkeer evalueerde Maarten de situatie in België en Europa. Ook hier zijn sigarettenpeuken een groot probleem. Per dag worden in Vlaanderen ongeveer 100.000 peuken achteloos weggeworpen. Slechts 20% van alle peuken komen in het restafval terecht. Volgens OVAM is de sigarettenpeuk een van de grootste vervuilers. Peuken bevatten nog gifstoffen en als het regent komen die in het grondwater terecht. De filters bevatten ook plastic namelijk cellulose acetaat.
Op basis van deze informatie begon Maarten Claes met de ontwikkeling van een peukenzuil. Die zuilen zijn ook weersbestendig en brandbestendig. Het stadsbestuur van Aarschot gaat nu drie van die zuilen installeren in de stationsomgeving. Het gaat over een proefproject. Als dat positieve resultaten oplevert kunnen ook op andere plaatsen peukenzuilen geïnstalleerd worden.
De peukenzuilen van Fresh Tray Services kunnen ongeveer 2000 peuken bevatten. De opening waar je de peuk moet instoppen is klein om te vermijden dat er ook ander afval in terecht komt.
De drie recyclagezuilen worden tweewekelijks geledigd en onderhouden. De lediging van de zuilen gebeurt bovendien eco-vriendelijk met een voertuig op gas. De ingezamelde peuken worden voor recyclage afgevoerd en verwerkt tot een grondstof die onder meer in 3D-printers gebruikt kan worden. Op die manier worden alle onderdelen van de
oude sigaretten hergebruikt.
De vraag is natuurlijk of rokers bereid zijn om hun gedrag aan te passen en bij uitbreiding, of ze zich ook effectief bewust zijn van de vervuiling die peuken veroorzaken. Peuken worden door een groot deel van de bevolking niet echt als sluikafval bekeken. Er is dus een mentaliteitswijziging nodig. Uit een testproject van OVAM aan het station van Roeselare blijkt dat er wel wat voorwaarden nodig zijn om het succes van zo’n project te bepalen. De peukenbakken werden daar in de looplijnen van de stationsbezoekers geplaatst en geflankeerd door een vuilnisbak. De zuilen stonden er ook aan alle ingangen van het station. Het onderzoek claimt dat ongeveer 80% van de peuken op die manier in de peukenbakken terecht komt.
Een proefopstelling met peukentegels van De Lijn in Vilvoorde geeft wat meer onderbouwde resultaten. In dat project werd ook nudging gebruikt. Dat is een techniek om het gedrag van mensen te stimuleren in een bepaalde richting. De peukentegels kregen een opvallende gele omkadering om de aandacht van de rokers te trekken. Het onderzoek toont aan dat 46% van de rokers een peuk achteloos weg gooit maar 54% doet dat met zorg. Dat betekent dat deze groep rekening houdt met de omgeving waar de peuk terecht komt. In deze groep bleek het overgrote gedeelte bereid om de peukentegel te gebruiken (39%). Slechts een klein deel van de groep gooide de peuk in de vuilnisbak (8%) of in een rioolputje (7%).
