Het kerkenplan in Diest geeft alle kerken een nevenbestemming. Enkel de Sint-Jan Berchmanskerk wordt herbestemd. Alle andere kerken blijven dus beschikbaar voor de eredienst. Sint-Sulpitius en Sint-Hubertus Schaffen worden op termijn de twee hoofdkerken. Alle andere kerken kunnen gebruikt worden door andere christelijke religies. Sint-Sulpitius wordt ook een museum voor religieuze kunst. De Allerheiligenkapel blijft als enige het statuut van kapel behouden.
Vlaams minister van Onroerend Erfgoed Geert Bourgeois (N-VA) verplichtte de gemeenten in 2015 om tegen 1 oktober 2017 een kerkenbeleidsplan te ontwikkelen. De achterliggende bedoeling was om het aantal kerken in Vlaanderen te verminderen en ze eventueel te herbestemmen. Op die manier wilde Bourgeois besparen op de kosten voor onderhoud en instandhouding. Die maatregel is ook logisch. Veel gebouwen staan een ganse week leeg omdat het aantal kerkgangers sterk terug valt.
Niet alle gemeenten haalden die deadline maar dat was ook niet erg. De consequentie was dat je als gemeente geen subsidie kon krijgen voor de restauratie van de kerken. De gemeenten waar geen restauratiedossiers lopen hadden dus wat extra tijd. Onder meer in Diest werd het kerkenbeleidsplan pas in juni 2018 besproken en goedgekeurd in de gemeenteraad. Het plan is voorlopig ook een erg summiere opsomming van het toekomstig gebruik van de kerken in de fusie. Een werkgroep moet die richtlijnen later concreet uitwerken.
Niet hoofdkerken open voor andere christelijke religies
Bij de bespreking van het plan in de gemeenteraad verraste burgemeester Jan Laurys (DDS) met de melding dat alle kerken behouden blijven voor de eredienst maar tegelijkertijd ook een nevenbestemming krijgen. Hij drukte zo meteen de speculatie de kop in dat onder meer de kerk van Kaggevinne moet verdwijnen. Politiek ligt dat erg gevoelig en het was dus handig om dat op die manier te spelen. Laurys liet verder ook vallen dat nevenbestemming kan inhouden dat de kerken gebruikt worden door andere religies. Op vraag van raadslid Danielle Gheyskens (Open Diest) verduidelijkte hij dat het niet de bedoeling is dat de moslimgemeenschap de katholieke kerken zou gebruiken.
Hola Hageland vroeg de tekst van het kerkenplan op en dat leert ons dat we deze bewering toch moeten nuanceren. Sint-Sulpitius in Diest en Sint-Hubertus in Schaffen krijgen het statuut van parochiekerk van de op termijn te fusioneren parochies. In hun omschrijving voor de toekomst staat niet het woord medegebruiker. Voor de andere kerken is dat wel het geval. Andere religies kunnen dus niet in deze twee toekomstige hoofdkerken terecht. Dat kan wel voor alle andere kerken die behouden blijven.
Sint Sulpitius wordt museum
In deze twee parochiekerken zal elke zondag een eucharistieviering plaats vinden. De Sint-Sulpitiuskerk krijgt alvast een nevenbestemming als museum voor religieuze kunst. Waar opportuun verhuizen waardevolle objecten die afkomstig zijn van andere kerken die een nevenbestemming krijgen, naar dit museum.
De andere kerkgebouwen die als gebouw voor de eredienst zullen bestemd blijven, zijn de Sint-Engelbertuskerk in Deurne, de O.-L.-Vrouwkerk in Diest, de Sint-Trudokerk in Webbekom, de H. Familiekerk op de Vleugt, de Heilig Kind Jezuskerk in Kaggevinne en de Sint-Jozefkerk te Molenstede. Zij krijgen dus wel een statuut voor medegebruikers. “Medegebruiker slaat op een eventueel gebruik van andere christelijke denominaties zoals protestants of orthodox maar dat is een theoretisch concept”, zegt deken Felix Van Meerbergen. “Met vijf orthodoxen of zes protestanten zal dat immers nooit mogelijk zijn. Voor Sint-Sulpitius hebben we die optie niet weerhouden omdat die kerk al veel gebruikt wordt voor diverse activiteiten.” De bewering van de deken klinkt een beetje vreemd. Waarom zou je een toch enigszins controversiële optie toevoegen als je ervan uitgaat dat die nooit realiteit zal worden.
Sint-Jan Berchmanskerk wordt afgebroken
Eerder werd al bekend dat de vzw Parochiale Werken Diest het gebouw van de Sint-Jan-Berchmanskerk verkoopt aan vzw Home Martine Van Camp, een zorgvoorziening die volwassenen met een verstandelijke handicap ondersteunt. De kerk zal afgebroken worden en plaats maken voor een nieuwe vestiging van de vzw. De start van de werken is voorzien in 2018, uiterlijk begin 2019.
De Begijnhofkerk Sint-Catharina werd ondertussen ontwijd. De bijhorende kapelanij zal worden opgeheven. De kapel van Sint-Martha Molenstede werd drie jaar geleden al aan de eredienst onttrokken.
Allerheiligenkapel blijft enige officiële kapel
Deken Van Meerbergen verduidelijkt ook nog dat de Allerheiligenkapel als enige haar statuut van erkende kapel behoudt. De Allerheiligenkapel is erg populair bij trouwers maar ze kreeg al een feitelijke nevenbestemming. Er worden regelmatig optredens en tentoonstellingen gehouden. In de kapel staan meer dan 200 heiligenbeelden uit alle hoeken van de wereld.
De volledige lijst met toekomstige bestemmingen
- Sint-Sulpitiuskerk, Diest: eredienst, valorisatie, nevenbestemming
- Sint-Hubertuskerk, Schaffen: eredienst, valorisatie, nevenbestemming
- Sint-Engelbertuskerk, Deurne: eredienst, valorisatie, medegebruik, nevenbestemming
- Sint-Jozefkerk, Molenstede: eredienst, valorisatie, medegebruik, nevenbestemming
- Familiekerk, Vleugt: eredienst, valorisatie, medegebruik, nevenbestemming
- Kind Jezuskerk, Kaggevinne: eredienst, valorisatie, medegebruik, nevenbestemming
- O.-L.-Vrouwkerk, Diest: eredienst, valorisatie, medegebruik, nevenbestemming
- Sint-Jan Berchmans, Diest: ontwijding, herbestemming,
- Sint-Trudokerk, Webbekom: eredienst, valorisatie, medegebruik, nevenbestemming
- Begijnhofkerk Sint-Catharina, Diest: ontwijding, herbestemming
- Allerheiligenkapel: eredienst, valorisatie, medegebruik, nevenbestemming
