Re-enactment maakt waanzin van wereldoorlog II pijnlijk duidelijk
De site van het Gasthuis in Aarschot werd vorig weekend omgebouwd tot een kampement uit de tweede wereldoorlog. Een aantal verzamelaars van motoren, zware trucks, wapentuig, uniformen en tenten maken er een bijna wekelijkse gewoonte van om hun vaak erg knap gerestaureerd materiaal te showen tijdens zo’n re-enactment.
Het event stond in feite het teken van de herdenking van de bevrijding van Aarschot. De timing klopte niet helemaal want Aarschot werd al in september1944 bevrijd maar dat doet niks af aan de onderliggende boodschap. Dit mag nooit meer gebeuren. Die boodschap werd pijnlijk duidelijk gemaakt in de kapel van de Gasthuissite. Ook hier een aantal obligate uniformen en voertuigen maar er was ook een collectie van bijzondere relicten die de waanzin van de wereldoorlog voor de huidige en volgende generaties pijnlijk duidelijk maakt!
Zyklon B
Ze lagen er op het eerste zicht wat onbeduidend bij. Blikken met Zyklon B-gas! Doorprikt en dus leeg! Dat spreekt. Zyklon B was in feite een pesticide op basis van blauwzuur. De nazi’s gebruikten het om de kleren van de gedeporteerde mensen te ontsmetten tegen luizen en om tyfus te bestrijden. In 1941 begonnen ze het product ook te gebruiken om mensen te vergassen. Het blauwzuur doodt snel en bijna zonder symptomen. Het gas werd gebruikt in de concentratiekampen van Auschwitz-Birkenau, Ravensbrück, Sachsenhausen, Mauthausen, Neuengamme en Stutthof. In Dachau stond ook een Zyklon B installatie maar die werd nooit gebruikt. In Bełżec, Sobibór, Treblinka en Chełmno werden de gevangenen vergast met de uitlaatdampen van benzinemotoren. Het heeft miljoenen mensen de dood ingejaagd.
Ubermenschen en Untermenschen
De tentoonstelling maakte ook de scherpe tweespalt duidelijk tussen de zogenaamde ubermenschen en de untermenschen. Zowat alles wat de nazi’s zelf nodig hadden en gebruikten, was rijkelijk voorzien van logo’s met nazisymbolen. Dat stond voor hen gelijk met prestige en aanzien. Wie meedraaide in het systeem van onderdrukking werd daar ook voortdurend aan herinnerd. De propagandamachine draaide permanent en overal. Veel pracht en praal ook. Wie strak binnen de lijnen kleurde kwam niks te kort. De mensen die in de concentratiekampen terecht kwamen werden daarentegen zoveel mogelijk van hun persoonlijkheid ontdaan. Schoenen met houten zolen, vormeloze kleren, ternauwernood een bord en een lepel om de op soep lijkende portie brak water en een hompje brood naar binnen te werken. Ook hier veel gebruik van logo’s. In tegenstelling tot de protserige nazisymbolen waren deze stoffen emblemen een uiting van collectiviteit. Een collectiviteit die voor de nazi’s respectloos werd behandeld en als waardeloos werd beschouwd.
“Verschrikkelijk… dit mag nooit meer gebeuren. Je vindt er ook voorbeelden van het totalitaire wereldbeeld van Nazi Duitsland dat zich tot in de details van het dagelijkse leven door trok. Van kerstballen met hakenkruisen tot zilveren bestek met SS-logo. Waanzin in het leven van alledag.”
Gwendolyn Rutten | burgemeester van Aarschot
